1.Қз тарихы кезеңделуі. Қз аумағындағы тас дәуіріне сипаттама
ХХ басындағы қазақ зиялылар қызметі. «Айқап журнал «Қазақ» газеті
жүктеу/скачать 188,03 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ахмет Б(1873-1937)
- Міржақып Дулатұлы. (1885-1935 ж.)
- Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931
- Қазақ» газеті
- 1911-15 «Айқап»
| 40.ХХ басындағы қазақ зиялылар қызметі. «Айқап журнал «Қазақ» газеті
Ағартушылар: Ұлттық зиялы қауым өкілдері қазақ ауылының саяси өмірге тартылуын тездетті. Ахмет Б(1873-1937) Торғай обл Торғай уезі) көрнекті ғалым, ақын, түркітанушы, ағартушы, аудармашы-ұстаз, қоғам қайраткері, Қазақ әліппесін (төте жазу) жасаушы. Алғашқы оқу құралының авторы. 1913 наурызда «Қазақ» газетінің редакторы болды. Міржақып Дулатұлы. (1885-1935 ж.)жазушы, революционер. М. Дулатұлы патша өкіметінің аграрлық саясатын өткір сынағандықтан, қуғынға ұшырап Семейде, Омбыда, Қарқаралыда болып, қазақ еңбекшілерінің саяси бағытын анықтауда ерекше рөл атқарды. Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931 Семей обл), Абай ауд ақын, сазгер, аудармашы, тарихшы, философ, мәдениет қайраткері,Абайдың шәкірті. Ыстамбұл, Париждің кітапхпналары мен архивтерінде жұмыс істеді Қазақ» газеті (1913-18 .) либералдық-демократиялық бағыттағы идеяларды білдірді. Орынбор қ-да жарияланып тұрған қоғамдық-саяси әдеби-мәдени басылым 1 номері 2 ақпанда шыққан. Аптасына 1 рет, одан кейін 2 рет шыққан. Газетке қаржылай көмектескендердің көшбасында Мұстафа Оразайұлы бар. Жалпы 265 нөмірі жарық көрген. Газет рәміздік-бейне ретінде киіз үйді ұсынды. Бұл — қазақ ұлты деген ұғымды берді. Басылымда А. Байтұрсынұлы, Ә. Бөкейхан, М. Дулатұлы, М. Шоқай, М. Тынышбайұлы, Ш. Құдайбердіұлы, М. Жұмабаев, С. Торайғыров, Х. Досмұхамедұлы авторлардың мақалалары жарияланып тұрды. 1911-15 «Айқап» журналы редакторы М. Сералин- аграрлық-демократиялық бағытты білдірді. қызметкерлері: Ж. Сейдалин, Б. Қаратаев, С. Торайғыров, С. Сейфуллин, Б. Майлин отаршылдық саясатты әшкерлей отырып, негізгі мәселелерді қарастырды. қоғамдық-саяси және әдеби журнал.Троицк қаласында басында айына 1рет, кейіннен айына 2рет шығып тұрған. Алғашқы редакторы - М.Сералин."Айқап" қазақтың қоғамдық санасының оянуына және ұлттық мәдениеттің дамуына үлкен үлес қосқан. Журналда қазақ ауылдарындағы оқу-ағарту жұмыстары, әйел теңдігі, отырықшылық өмір салтына көшу, сонымен қатар Мемлекеттік Думаға қатысу жөніндегі саяси мәселелер көтерілді. Журналда А.Байтұрсынұлы, Ш.Құдайбердіұлы, Б.Майлин, Б.Өтетілеуов, С.Көбеев, Н.Құлжанов, белгілі жазушылар белсенді қызмет атқарған. Абай, Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин өлеңдерімен қатар халық ауыз әдебиетінің шығармалары жарияланған Ағарту ісін дамытуда және насихаттауда негізгі орын алған басылымдар: «Айқап» журналы, «Қазақ» газеті, «Киргизская степная газета», «Сибирская жизнь», «Сьепной край», «Сибирский телеграф» газеттері. жүктеу/скачать 188,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|