2. Омыртқа жотасының жалпы құрылысы, бөліктері, иілімдері
Голотопия : ішектің жоғарғы бөлігінің жалғасы Скелетопия
жүктеу/скачать 1,83 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Медиальді беті: ұйқыбез басымен Горизонталь бөлігі : Pars horizontalis inferior Голотопия
- Қызметтері
| Голотопия :
ішектің жоғарғы бөлігінің жалғасы Скелетопия: ХІІ кеуде мен І бел омыртқасының аралығында. Синтопия: алдыңғы беті: тоқ ішектің көлденең ішегімен Медиальді беті: ұйқыбез басымен Горизонталь бөлігі : Pars horizontalis inferior Голотопия: 12елі ішектің жоғарғы бөлігінің жалғасы. Скелетопия: ІІІ бел омыртқа Жоғарыланған бөлігі pars ascendens Cкелетопия: ІІІ бел омыртқа тұсында басталып ІІ бел омыртқада аяқталады. Шажырқайлары бар ашішек пен мықынішекті шажырқайлы ішектер intestinum tenuae mesentriale,ал ұлтабардың көп бөлігі эктраперитонеальді орналасқандықтан,ол шажырқайсыз болады intestinum tenue omesentriale. Шажырқайлар mesenterium арқылы іш қуысының артқы қабырғасына барып бекемделген. Аш бөлігі jejunum деп аталуы, тамаққа көпке деген тұрақталмай мықын бөлігіне өтіп, қалыпты жағдайда бос орналасуына байланысты. Жіңішке ішек тоқішекке жалғасады. Құрылысы: Он екі елі ішектің қабырғасы үш қабаттан құралған: шырышты, бұлшықеттік және сірлі. - Шырышты қабық (tunica mucosa) – бұлшықеттік табақшамен борпылдақ майлы тінде орналасқан. Жоғарғы бөлімінде бойлық (plica longitudinalis duodeni), төменінде тұрақты дөңгелек қатпарлар (plica circularis) түзеді. Он екі елі ішектің төменгі жартысындағы бойлық қатпар ішектің үлкен бүртігімен (papilla duodeni major) аяқталады, ал жоғарырақ ұйқы безінің қосымша жолдары ашылатын ішектің кіші бүртігі (papilla duodeni minor) орналасқан. Шырышты қабықта жапырақ тәрізді сансыз көп ішек бүрлері (villi intes tinales) бар, олардың ортасында лимфа капиллярлары орналасқан, ал бүрлерге енетін қантамырлар тамырлы тор түзеді. -Бүрлер түбі ішіне ішек бездерінің түтіктері ашылатын шағын ұңғылдармен (крипта) қоршалған. Шырышты қабықтың ішінде жекеленген лимфа тәрізді түйіндер бар. Бұлшықетті қабық (tunica muscularis) – он екі елі ішектің бұлшықетті қабығы екі қабаттан тұрады: сыртқы – бойлық, ішкі – дөңгелек. -Сірлі қабық (tunica serosa) – ішастар он екі елі ішектің бастапқы бөлігін және, кеңейген жерін ғанажабады. Ішастарға қатынасы: Он екі елі ішектің тек кеңейген жерінен (ampulla) басқасы ішастар артында (экстра-ретро перитонеальды) орналасқан, ал ащы ішектің басқа бөліктері ішастармен барлық жағынан жабылған (интраперитонеальды). Он екі елі ішектің қабырғасы үш қаб Қызметтері: 1. Секреторлы –ішек бездері-ішек сөлі мен шырыш бөліп шығарады. Күніне 2л-ге дейін ішек сөлін бөліп шығарады. 2. Қозғалтқыш-аш ішектің тегіс бұлшықеттегі талшықтарының жақсы жұмыс істеуінен перистальтикасы жақсы дамыған. 3. Сіңірілу ішек сөлінің /2,5л/ұйқыбез сөлі/1-1,5л/және өттің /1,2л/қоректік заттардың ыдырауы болады, белоктар аминқышқылдарына,майлар глицерин мен май қышқылдарына,сабындарға көмірсу,глюкоза,сахароза,фруктозаға ыдырайды. Аш ішектің сілекейлі қабатында ұзындығы 0,8-1,2мм дейін бүрлер болады,осының салдарынан сіңірілу беті 1000ретке өседі.Әр бүрлердің ішінде артериалды,венозды және лимфа капиллярлы болады. Ыдыраған май сіңірілуі лимфада,белок пен көмірсулардікі венозды аймақта өтеді. 4. Қорғаныштық – сілекей асты қабатында лимфоидты фолликулалар 2типте орналасқан. а) салиатрлі/дара/ б) топталған тек аш ішектің мықындық бөлігінде орналасқан. 5. Гормональді –ішектер асқазан сияқты гормондар түзеді. жүктеу/скачать 1,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|