Түргеш қағанаты
704-756жылдар
ҮІғасырда Батыс Түрік қағанатының сол қанатына енген, саны жағынан көп болған тайпа: Түргеш
Жетісуда 704жылы билік басына келген мемлекеттік бірлестік: Түргештер
ҮІІІғ басында Түргеш қағанатының құрылуына жол ашқан оқиға: Қытайлармен соғыстағы жеңіс
Түргеш қағанатының негізгі жер аумағы: Жетісу
Түргеш қағанатының жері: Оңтүстік-шығысында Шаш(Тараз) қаласынан, шығысында Бесбалық, Тұрфан қалаларына дейін жерді алып жатыр
Түргеш қағанатының астанасы: Суяб
Түргеш қағанатының екінші ордасы: Іле өзені бойындағы Күңгіт
Түргеш қағанатының орталығы болған қалалар: Суяб, Күңгіт, Талас (Тараз)
Түргештер жайлы алғашқы дерек кездесетін ескерткіш: «Күлтегін» ескерткіші
Түргеш мемлекетінің негізін қалаған : Үшілік
Үшілік қаған басқарған мемлекет: Түргеш қағанаты
Үшілік қаған өзінің негізгі тайпаларын бөлді: Екі ордаға
Түргеш қағанаты бөлінген аймақ саны: 20
Үшілік қаған қайтыс болды: 706жылы
Түргеш қағандығына батыстан қауіп төндірген мемлекет: Арабтар
Түргеш тарихындағы ең белгілі билеушілер: Үшлік пен Сұлу
Түргештер кімнің билікке келуімен қайта күшейді:Сұлу қаған
Түргеш қағандығының тәуелсіздігі үшін үш жақты күрес жүргізген қаған: Сұлу
Сұлу қаған шығыстағы жағдайын дұрыс жолға қоюға тырысқан: құдандалық арқылы
Сұлу қағанға шығыстағы саяси жағдайын түбегейлі жақсартуға мүмкіндік берді: Шығыс Түрік қағанатымен құдандаласуы
Сұлу қаған қай жылдары билік құрлы: 715-738жылдары
Түргеш қағаны Сұлу өзінің ордасын көшірген қала: Тараз
Арабтар «сүзеген » деп атаған қаған: Сұлу
Сұлу қаған арабтарға қарсы күресте күш біріктірген ел: Орта Азия елдерімен
Сұлу қаған арабтарға қарсы осы қала тұрғындарымен күш біріктірді: Самарқан Бұхара
Мәтінде сипатталған шайқасты анықтаңыз: «Қаған арабтарға қарсы Орта Азиядағы халықтардың күресін пайдаланып, оларды қолдап, жәрдем беруге тырысты... Қаған ... арабтарды біржолата талқандау үшін 737 жылы ондағы қарлұқтармен бірлесе отырып, арабтарға ойсырата соққы береді. Алайда жеңіске қуанған тоқарлықтар мен түркеш әскерлері ертерек тарап кеткен еді. Мұны пайдаланған арабтар шағын әскерімен қалған Сұлу қағанға күтпеген жерден шабуыл жасап, жеңіліске ұшыратады». Тоқарстандағы шайқас
Сұлу қағанды Навакет қаласында өлтірген қолбасшы: Баға тархан
720-721жж Соғды жерінде арабтарды жеңген Сұлу қағанның қолбасшысы: Күли шор
Түргеш қағанатында Сұлу қағаннан кейін билікке келген баласы: Соғдылар_ҮІ-ҮІІІ_ғғ_Жктісуға_қоныстанған_ел:_соғдылар'>Таразда_табылған_Түргеш_теңгелері_соғылған_кезең:_VІІІ_ғ'>Қарлұқтар'>Тұқарсан Құтшар
Сұлудан кейін билікке келген Түргеш қағаны: Тұқарсан Құтшар
737ж Тоқарстандағы арабтарды талқандауға түргештермен бірге біріккен тайпа: Қарлұқтар
Түргеш қағанатында қара және сары түргештердің арасындағы күрес созылды: 20жылға
Қытайлар қай жылы Суябты басып алды: 748жылы
748ж Түргештердің астанасы Суяб қаласын басып алған: Қытай империясы
751ж арабтар мен қытайлар арасындағы шайқас өткен жер: Атлах шайқасы
751ж Атлах қаласының жанында үлкен шайқас болды: Арабтар мен қытайлар арасында
Атлах шайқасынан кейін: Қытайлар Жетісудан біржолата кетті
Арабтар мен түргештер қытайларды Жетісудан біржола қуған кезең: VІІІ ғасырдың ортасы
751 ж. Атлах шайқасындағы арабтардың жеңіске жетуі әсер етті: Қазақстанда ислам дінінің таралуына
Түргеш қағанатында 749-753 жж билікті қолына алған тархан: Жыпыр
Түргеш қағанатының саяси және экономикалық жағдайын әлсіреткен: Сары және қара түргештердің күресі
Түргеш қағанатындағы ішкі қайшылықтарды пайдаланып қауіп төндірген ел: Шығыс Түрік қағанаты
Араб-Қытай шапқыншылығы және ішкі қақтығыстар салдарынан Түргеш қағанатының құлаған кезі: 756жылы
Түргеш қағанатының орнына келген тайпа: Қарлұқтар
756ж Түргеш қағандығын құлатып, билікті өз қолына алған тайпа: Қарлұқ
Ерте орта ғасырларда Жетісу жерінде теңге шығару ісін дамытты:Түргештер
Таразда табылған Түргеш теңгелері соғылған кезең: VІІІ ғ
704-766ж түргеш теңгелері соғылған қала: Тараз
Түргештердің шаруашылығы: Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы
Соғдылар
ҮІ-ҮІІІ ғғ Жктісуға қоныстанған ел: соғдылар
Араб шапқыншылығы әсерінен Жетісуға қоныстанған ел: соғдылар
Соғдылар ежелден қоныстанған өзендер алабы: Зеравшан , Қашқадария
Түріктерге араласып кеткен Орта Азияда өмір сүрген иран тілдес халық: Соғдылар
Ежелгі Орта азияда өмір сүрген иран тілдес халық: Соғдылар
Соғдылардың Түркістан мен Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты деп айтқан зерттеуші: Бартольд
«Соғдылықтардың ішінде түрікше сөйлемейтіндері жоқ» деп жазған ортағасырлық ғалым: М. Қашқари
ҮІІғ басында Жетісудағы соғдылар туралы жазған Қытай саяхатшысы: Сюань Цзянь
Қытай саяхатшысы Сюань Цзянь деректері бойынша соғды халқының негізгі кәсібі: сауда мен егіншілік
Соғдылардың Жетісуға қоныстануы дамытты: Егіншілікті
Соғды тілінде жазылған қолжазба Жібек жолы арқылы жеткізіліп, осы уақытқа дейін сақтаулы тұрған ел: Жапония
Түрік халқының арасында көне түрік жазуымен қатар кең тарады: Соғды жазуы
Достарыңызбен бөлісу: |
