9 арман пв баспасы

142
§ 24. Тер бел ме лі қоз ға лыс 
І Тер бел ме лі қоз ға лыс,
ер кін жә не ерік сіз тер бе ліс тер
Біз­ді­ қор­ша­ған­ көп­те­ген­ де­не­лер­ қай­тала­на­тын­
қоз­ға­лыс­тар­ жа­сай­ды.­ Мә­се­лен,­ жү­рек­тің­ со­ғуы,­
жел­соққанда­тал­бұ­тақ­та­рының­тер­бе­луі,­ав­то­кө­лік­
тің­ те­ре­зе­ та­за­ла­ғы­шы­ның­ қай­тала­на­тын­ қоз­ға­лыс­
ар­қы­лы­әй­нек­ті­та­за­ла­уы­т.б.
Уа қыт өтуі мен пе ри од ты түр де қай та-
ла нып оты ра тын қоз ға лыс 
тер бел ме лі 
қоз ға лыс
 деп атала ды. 
Периодты­ түрде­ өзгеріп­ отыратын­ сырт­қы­
күш­ әсер­ ете­тін­ бол­са,­ кез­ кел­ген­ де­не­ тер­бел­
ме­лі­ қоз­ға­лыс­ жа­сай­ды.­ Ай­на­ны­ та­за­ла­ған­да­
біз­ пе­ри­од­ты­ түр­де­ күш­тің­ ба­ғы­тын­ өз­гер­тіп­
оты­ра­мыз.­Қоз­ғалт­қыш­та­ғы­пор­шень­жа­ну­өнім­
де­рі­нің­ пе­ри­од­ты­ түр­де­ қай­тала­нып­ оты­ра­тын­
қы­сы­мы­на­ұшы­рай­ды.­
Пе ри од ты түр де өз ге ріп оты ра тын 
сырт қы күш тер дің әсері нен бо ла тын тер-
бе ліс тер 
ерік сіз тер бе ліс тер
 деп атала ды. 
Сырт­қы­күш­тер­дің­әсерін­сіз­де­тер­бел­ме­лі­қоз­
ға­лыс­тар­жа­сай­тын­де­не­лер­жүй­есі­бо­ла­ды.­Мұн­
дай­жүйе­лер­ге­се­ріп­пе­де­гі­де­не,­жіп­ке­ілін­ген­де­не,­
му­зы­ка­ас­па­бы­ның­ке­ріл­ген­іше­гі,­судағы­қармақ­
қалтқысы­
(137-су­рет)
­жа­та­ды.­Осы­жүйе­лер­ді­ты­
ныш­тық­ күйі­нен­ шы­ға­ра­тын­ бол­сақ,­ олар­ еркін­
тер­бел­ме­лі­қоз­ға­лыс­жа­сай­ды.

жүктеу/скачать 8,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: