№9 обөЖ сабағына арналған таратпа материал
жүктеу/скачать 3,06 Mb. Pdf көрінісі
|
| 19. Микроциркуляция
Микроциркуляция (грек. μικρός - "кішкентай" + лат. circulatio — "айналым") - биологиялық сұйықтықтарды ұлпалық деңгейде тасымалдау[1]. Микроциркуляцияның
негізгі қызметі-қан жасушалары мен заттарды тіндерге және тіндерге тасымалдау. Сонымен қатар, микроциркуляция терморегуляция процестеріне, түс пен зәрдің консистенциясына қатысады. "Микроциркуляция" термині 1954 жылдан бастап қолданыла бастады. Органның микроциркуляциясының функционалды элементі-бұл қан мен лимфа тамырларының, ағзаның белгілі бір жасушаларының, дәнекер тінінің талшықтарының, сондай-ақ жүйке ұштары мен физиологиялық заттардың өзара байланысты кешені. Бұл ұғым функционалды. Микроциркулятор арнасы сияқты морфологиялық ұғым әлі де бар. Ол үш қоңыраудан тұрады: Бірінші буын қан айналымын қамтамасыз етеді және 6 компоненттен тұрады: артериолалар, прекурсорлар, капиллярлар, посткапиллярлы венулалар, венулалар және анастомоз артериоло-венулярлық. Бұл звено бар атауы гемомикроциркуляторного арнасын. Артериолалар-бұл ең айқын резистивті функциялары бар артериялық қанайналым жүйесінің соңғы бөлімдері. Олардың қабырғасының ерекшелігі-тегіс бұлшықет жасушаларының қабатының болуы. Прекапиллярлардан алынған артериолалар қан тамырларының перифериялық кедергісін қалыптастыруды және қан қысымын сақтауды қамтамасыз етеді. Адамның капиллярлық арнасының жалпы ұзындығы жер шарының үш экваторының ұзындығына тең. Екінші байланыс-бұл тіндердің интерстициальды кеңістігіндегі заттарды тасымалдау. Олардың ұйымдастырылуы туралы нақты түсінік әлі қалыптасқан жоқ. Тіндік сұйықтықты тасымалдаудың мұндай жолдары сипатталған: перикапилярни, паравазальни және басқалар. Интерстициальды кеңістіктер гельмен, коллаген талшықтарымен толтырылады, олар тіндік сұйықтықтың қозғалысын, макрофагты және иммундық компонентті жасушаларды басқарады. Интерстицияда белгілі бір гидростатикалық және онкотикалық қысым жасалады. Үшінші буын-лимфа капиллярлары, лимфа жүйесінің тамыры деп аталады. Олардың қабырғалары капиллярлардың қабырғаларына қарағанда жұқа және әдетте жертөле мембранасы жоқ. Интерэндотелиальды жарықтар-бұл лимфа капиллярларының люменіне тіндік сұйықтықтың енуінің негізгі жолы. Бұл жарықтар кеңейе алады. Лимфа капиллярлары саусақ тәрізді өсінділерден немесе цикл тәрізді түзілімдерден басталады. Капиллярдың басынан біршама қашықтықта оның люменінде лимфа ағымының бағытын анықтайтын клапандар пайда болады. жүктеу/скачать 3,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|