Адам физиологиясы


Кору  галдагышынмң өткізгіш жолдары  мсн орталыгы



Pdf көрінісі
бет340/472
Дата04.04.2022
өлшемі28,52 Mb.
#29809
түріОқулық
1   ...   336   337   338   339   340   341   342   343   ...   472
Кору  галдагышынмң өткізгіш жолдары  мсн орталыгы

Торлы  кабыктыц  ,  тораптық  жасушаларының  қозуы  салдарынан, 

олардың  аксондары  қүрайіын  көру  жүйке  талшықтарымен  серпіністер  мига 

карай ұмтылады.

Ганглиоздык  жасушалардың  жарыкты  қосканга  (on  -  оссрлсніс),  оны 

сөндіргснде  (off -  әссрлсніс)  жэне  ексуінс  бірдсй  (on  -  off -  әссрлсніс)  жауап 

беретіп 

негізгі 


үш 

түрін 


ажыратады. 

Көрші 


жаткан 

ганглиоздык 

жасушалардың  кабылдағыш  аумақтары  бірін-бірі  жапсарлас  жартылай  жауып 

жатады.  сондыктан  бірнеше нейрондар жауабының қүрамына орбір ксз келген 

кабылдағыш үлесін коса алады.

Кыртыс  астындагы  кору  жолдарының  бірінші  орталығы  сыртқы  иінді 

дене,  төрт  төбешіктің  алдыңғы  бүдырлары  мен  бағаныиыц  текгумға 

(шатырга) дсйінгі  нейрондарынан түрады.

Сыртқы  иінді  денс  нсйрондарының  аксоны  ми  қыртысының  шүйделік 

бөліміне  жетеді,  ал  ол  жерде  алгашқы  жобаланыстык  кору  аймагы 

орналасқан.  адамдар  мен  приматтар  ми  қыртысының  осы  бөліміндс,  торлы 

кабық  пен  сыртқы  иінді  денеге  қарағанда,  өте  күрделі  және  арнайы 

бағытталган  акпараттар өнделеді.

Мидың  кору  аймагында  тсрец  бойлап,  багыты  мсн  орналасуы  бірдсй 

қабылдау аясының нейрондары  шогырланады.  Бүлар  ми  кыртысының барлык 

қабаттарымен  тікелей  өтетін  нейрондар  саласын  (колонкасын)  кұрастырады. 

Салалық  -   ми  кыртысы  нейрондарының  әрексттік  бірлесуінің  үлгісі.  Олар 

бірін-бірі толықтырып, үқсас қызмет аткарады.

Кору  талдагышының  игүйде  аймақтары  басқа  үласкан  аймактармсн 

тығыз байланысты.  Ми  кыртысының төбс  аймақтары  көру  серпіністерін  одан 

эрі  өңдейді.  Олар  нэрселерге  қадалғанда,  бастың  және  коздің  кимылдарын 

реттейді.  Сонымен  қатар  ми  кыртысының  самай  аймакгарында  шүйде 

орталыктарымен  бірігіп, адамның бет элпетін танитын кұрылым  табылды.

Бұл  аймактар  екі  жагынан  бірдей  закымданса  аурулар  таныс  адамдарды 

танымайды (прозопагнозия).  Ал, егер  гобе-шүйде үласқан аймақтары  бұзылса, 

онда заттрадың пішіндері  танылмайды {агнозия).  Мидьщ сол сыңарының кору 

аймактарында әрекеттік ауыткулар болса, ауру оки алмайды {алексия).

Көру  талдагышының  бірінші  жобаланыстык  аймагы  заттың  карапайым 

белгілерін,  екіншісі 

біршама  күрделі  белгілерді  іріктеп  ажыратуға  жэне 

тануға  мүмкіндік  тугызады.  Ал  кору  талдағышының  үшінші  үласқан  аймағы 

ми кыртысының игүйде, самай жэне арткы төбе бөлімдерінде орналасады.  Бұл 

бөлімдер  тітіркеністерді  ажыратып  жэне  тиімді  түзіліп  кана  қойм^йды,  олар 

сөз  магынасын  түсіну,  дерексіз  ойлау,  ягни  И.М.  Сеченов  айткандай, 

түйсіктің синтездік сипатын  аныктайды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   336   337   338   339   340   341   342   343   ...   472




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет