Айтыс II том
Оңғар:
Көбейер, күз басталса, жел менен құз,
Кеткен соң қырық күн шілде, сарша-тамыз.
Секілді олжа малы – қардың суы,
Қашаннан жұртқа жеңсік қыз бен қымыз.
Несіне білмейтіндей бұрмалайсың,
Болмап па ед атаң жігіт, анаңыз – қыз?
Ырысты қыз:
Алты айдың үшеуі – жаз, үшеуі – күз,
Екі елу – ердің жасы болады жүз.
Кездестің келе жатып көш жөнекей,
Отырсаң, үй тіккенше кідіріңіз.
Оңғар:
Болғанда үш ай тоқсан, қатады мұз,
Қар жауып, қара жерде болады сыз.
Үйің тік, олай десең, малыңды сой,
Бір қоста, жолдасым бар, он кісіміз.
Ырысты қыз:
Шаруаның қар жалаған малы семіз,
Туады, мал семірсе, төлдеп егіз.
Қонаққа қойымыз жоқ соятұғын,
Шұбыртып сонша бәрін біздің неміз?
Оңғар:
Қолыма, «Жырла» десең, домбыра бер,
Мейманға назарыңды оң бұра бер.
«Қырықтың бірі – Қыдыр» деген сөз бар,
Он түгіл, жүз де болса, қондыра бер.
Ырысты қыз:
Қыс болса, түлкі, қарсақ жортар саймен,
Санаспас, білмеген жат, жай-жағдаймен.
Күніне жүз кісіні сыйлайтұғын,
Жомарт бар деп пе едің тең Атымтаймен?
Оңғар:
Қашаннан хан мен төре – ел ағасы,
Шығады жоғарыдан су сағасы.
142
Қазақ өнерінің антологиясы
Жомарттық етпесең де Атымтайдай,
Ағаңа бермеймісің қонақасы?
Ырысты қыз:
Бұл кезде, би мен болыс – төр ағасы,
Жылқының көзге қораш көк аласы.
Қыс болса, шаруаның жайы мәлім,
Көп болмас, көңіл-қоштық ырадасы.
Қар жауып, үй тігілмей жатқанында,
Қой, жаным, қонақасы сұрамашы.
Оңғар:
Дау болды-ау қонақасы арамызда,
Бар болса, түсінер ең санаңызда.
Еншіміз қонақасы айрылмаған,
Айрылып, көре тұра қаламыз ба?
Құдайым қайдан бізді кез келтірді,
Кескенде, қан тамбайтын сараң қызға?
Ырысты қыз:
Қонағым, ақырында, қас болдың ба?
Білместей жай-жағдайды жас болдың ба?
Мен саған «Жөн сілте» деп тұрғаным жоқ,
Айта бер ақылыңды басқа орныңда!
Аузыңа келген сөзді қайтармайсың,
Базаршым, тентіреген, мас болдың ба?
Оңғар:
Ау, жаным, мынау сөзің тиді жаман,
Айтасың ашындырып қалай маған?
Кемді күн қыз да – қонақ, біз секілді,
Бұтына ошағының болмас таған.
Сөгесің неге бізді жүрген түзде,
Далаға шықпайтын ба ед сенің ағаң?
Ырысты қыз:
Қолында құсбегінің биялай-ды,
Атады мерген тосып құралайды.
Айтылған ишаратқа түсінеді,
Жақсы адам жайды білген, сынамайды.
143
Достарыңызбен бөлісу: |
