Алматы №1 (135) 2012
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- T. B. Seydimhanova Textbook S.Seifullin "Kazakh literature" - masterpiece of its time
| Вестник КазНУ. Серия филологическая, №1(135).2012 317
2. Ғ.Тоғжанұлы. Сәкеннің "Қазақ әдебиеті" еңбегі ту- ралы // "Қазақ әдебиеті" № 125, 1936. 3. М.Жолдыбайұлы. Алғы сөз. С.Сейфуллин. Шығар- малар жинағы. Алматы, Жазушы, 6 том, 1964. 4. Б.Кенжебайұлы. Сәкеннің оқулығы туралы . // "Әде- биет майданы" № 6. 1936 . Т. Б. Сейдимханова Учебник С. Сейфуллина «Казахская литература» – шедевр своего времени С. Сейфуллин в историй казахской литературы известен не только как писатель, поэт, но и как исследователь, собиратель казахской фольклористики. Его учебник «Казахская литература» был одним из первых учебников по казахской фольклористике. В статье подробно рассматривается исследовательская деятельность С. Сейфуллина как фольклориста, автора одного из первых учебников по казахской литературе. T. B. Seydimhanova Textbook S.Seifullin "Kazakh literature" - masterpiece of its time In the history of Kazakh literature S. Sejfullin is known not only as the writer, the poet, but also as the researcher, the collector of Kazakh folklore. His textbook «Kazakh literature» was one of the first textbooks on Kazakh folklore. In article it is considered in detail research activity of S. Sejfullin as a specialist in folklore, the author of one of the first textbooks on Kazakh literature. Доц.Др. Бурул Сагынбаева, Кыргызстан, Бишкек шаары Кыргыз-Т‰рк «Манас» университети УНУТУЛУП БАРАТКАН УЛУТТУК МУРАСТАР (КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕГИ «КОШТОШУУ» ЭТИКЕТ БИРДИКТЕРИНИН УЛУТТУК ӨЗГӨЧӨЛ‡КТӨР‡) Азыркы учурда окумуштуулардын көң‰л‰ бир элдин улуттук өзгөчөл‰ктөр‰н чагыл- дырган байланыш-катыштын ар кандай кыр- даалдарын пайдалануу менен тилдик каражат- тарды бир б‰т‰нд‰ктө изилдеп ‰йрө퉉гө ба- гытталган. Коомдогу мамиленин улуттук өзгө- чөл‰ктөр‰ кийинки мезгилдеги лингвистика- лык иликтөөн‰н актуалдуу маселелеринин бири болуп, ага болгон илимпоздордун кызы- гуусу бара-бара артууда. Улуттук традициялар жана нормалардын жыйындысы бир улуттун кептеги этикет фор- маларын пайда кылат. Коомдогу мамиленин улуттук өзгөчөл‰ктөр‰н чагылдыруучу тил системасындагы бирдик катары тилдеги этикет бирдиктерин бөл‰п көрсөт ‰‰гө болот. Кептик этикет бирдиктеринин кызматын т‰ш‰н‰‰дө жана сыпаттап көрсөт‰‰дө тил илиминдеги социолингвистика, паралингвис- тика, лингвокультурология сыяктуу жаңы изилдөө багыттарынын теориясына таянуу маани뉉 болуп эсептелет. Кептик этикет сөз- дөргө коомдо болуп өткөн маданий-тарыхый процесстерди чагылтып көрсөт‰‰ м‰нөз䉉. Бир калыпка салынган, бир улуттун туруктуу колдонуусуна айланган тилдик этикеттерге географиялык, тарыхый, этникалык, социал- дык ж.б. шарттардын тийгизген таасирин изилдөө өзгөчө кызыктуу. Кептик этикет формаларынын уюшулуу өзгөчөл‰ктөр‰ ар кандай болот. Мисалы кыр- гыз тилиндеги «коштошуу» этикет формала- рынын айрым т‰рлөр‰ булар: Жакшы бар(ыңыздар)! Жакшы кал(ыңыздар)! Кош бол(уңуздар)! Саламатта бар(ыңыздар)! Саламатта кал(ыңыздар)! Салам айт(ыңыз)! Көр‰шкөнчө! Ак жол! Жолуң(уз) шыдыр болсун! ж.б. Этикет сөздөр‰ төмөнк‰дөй тематикалык топторду т‰зөт: Кайрылуу, Саламдашуу, Тааны- шуу, Коштошуу, Кечирим суроо, Ыраазы болуу, Куттуктоо, Каалоо-тилек, Чакыруу, Көң‰л айтуу ж.б. Кептик этикеттин бул тематикалык группалары аркылуу азыркы коомдогу сылык- тык мамиле маданияты, ошол эле учурда улуттук-маданий өзгөчөл‰ктөр да чагылдыры- лат. Бул тематикалык топтордун ичинен кеп- тик этикеттин негизги бирдиги катары «кай- |