Алматы №1 (135) 2012
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| ‰кі таққан камшат бөркін
киіп, жібек белбеуін буынып, жез ораған жі- ңішке қамшыны қолына алып, атына қарай келе жатыр [4, 276 б.]. – Бөркіңді бөгіре басқа айналдырып са- лып ем, ‰кісі ғана ұйысып қалыпты [2, 25 б.]. Басында ‰кісі бұлғандайды» [3, 393 б.]. Мәдениеттанымдық, этнографиялық де- ректерге қарағанда, әйелдер шашын қос өрім етіп өреді де, ол екеуінің ұштарын біріктіру ‰шін шашбау тағады. Шашты олай өру – әйелдіктің белгісі, бұл – б‰тіннің жартысы болғанды білдіреді. Ал қыздар шаштарын бір өрім етіп, ұшына шолпы тағады. Аталған әшекей бұйымдарына қатысты қолданыстар- ды көркем мәтінде жиі ұшырастыруға болады: Ұзын қара шашына салпылдаған шол- пыны қалай болса солай таға салды да: Әді- рақалғыр алып т‰сіп барады ғой! – деп, ар- қасына серпе салды [4, 269 б.]. Қазақ қыздары мен әйелдері бұрынғы кез- де шолпы мен шашбауды бұрымы тарқатылып кетпеу ‰шін таққаны белгілі. Халқымызда қа- лыптасқан сенім бойынша, неше т‰рлі асыл тастан жасалған сылдырмақ, салпыншақтан тұратын салмағы ауырлау шолпының әсерінен шаш ұзын болып өседі. Сондай-ақ ауыр шол- пы таққан адамның басы ауырмайды деп есеп- телген. Халық ұғымында «адам жанының бір ұшы шашында» деген де т‰сінік бар. Соған байланысты «тарағанда т‰сетін шашты кез- келген жерге тастауға болмайды, оны адам баспайтын жерге көміп тастау керек» деген ырым-тыйымның бар екені белгілі [6, 56 б.]. Ал төмендегі мысал қазақ қызының киім кию ерекшелігін киім кию ‰лгісі мен қимылы арқылы астарлап дәл танытып тұр. Шайды іше отырып, қанша қарамайын десе де, Есеней көзін қыздан аудара алмай қойды. Басында к‰рең барқытпен тыстаған қара елтірі бөрік, ‰стінде сол к‰рең бар- қытпен тыстаған жеңіл пұшпақ ішік, к‰рең жүктеу/скачать 4,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|