ХІХ ҒАСЫРДЫҢ 50- ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ШАРУАЛАРЫНЫҢ АЗАТТЫҚ КҮРЕСІ І. Жанқожа Нұрмұхаммедұлы мен Есет Көтібарұлы көтерілістері. ІІ. 1858 жылғы қазақ шаруаларының көтерілісі. І. Жанқожа Нұрмұхаммедұлы мен Есет Көтібарұлы көтерілістері. ХІХ ғасырдың 50- жылдарындағы Сыр бойындағы қазақ шаруаларының азаттық күресінің басшысы: Жанқожа Нұрмұхаммедұлы.
Жақожа Нұрмұхаммедұлы бастаған көтерілістің тууына себеп болған: Хиуа ханының ұлы Мұхаммед рахым Аллақұлдың Жаңадария мен Куандария аударында көптеген қамал тұрғызуы.
Жанқожа Нұрмұхаммедұлы бастаған Сыр қазақтарының Хиуа бекінісін талқандаған жыл: 1843
Жанқожаның қолы Қуандария бойындағы талқандалған бекіністі қалпына келтіруге жіберілген екі мыңдай хиуалықты жеңді: 1845 жылы
Райым бекінісі салынған жыл: 1847 жылы
Райым бекінісінің қазіргі атауы: Қазалы.
* 1856- 1857 жж. Төменгі Сыр бойы қазақтарының көтерілісіне себеп болған жағдай: патша үкіметінің қамал тұрғызу үшін салықтың көбеюі 1856- 1857 жылдары Жанқожа батыр бастаған көтерілістің ошағы: Жаңақала.
* 1856 жылы Жанқожа батырдың туы астына 1 500 адам, 1857 жылы 5 000 адамға дейін жетті.
Жанқожа батырдың батыл қимылының арқасында Қазалы порты қоршауға алынды: 1856 ж
Патша үкіметі Жанқожабатыр мен Есет Көтібарұлының күштерін біріктірмеу үшін: генерал- майор Фитингов басқарған ірі топты қарсы жіберді.
* 1857 жылды 9 ақпанда Жанқожа батыр мен генерал-майор Фитингов әскері арасындағы шешуші шайқас болған жер:Арал маңы ХІХ ғасырдың Жанқожа көтерілісі жаншылды: 1860 жылы.
ХІХ ғасырдың 50 жылдарында Арал теңізінің солтүстік жағалауына көтерілісіті бастаған: Есет Көтібарұлы
орынбор губерниясының әкімшілігі Есет Көтібарұлын ұстауды жүктеді: билеуші сұлтан Арыстан Жантөринге.
1855 жылы 8 шілдеде Есет батырдың тобы талқандаған күш: Жантөрин
ХІХ ғасырдың ортасында Есет батыр бастаған көтеріліс нәтижесі: Орынборға барып патша билігін мойындады.
