Атты III халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағЫ
CHALLENGES OF THE XXI CENTURY"
жүктеу/скачать 8,11 Mb. Pdf көрінісі
|
III TOM
| CHALLENGES OF THE XXI CENTURY"
NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019 204 ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІ ПӘНДЕРІНДЕ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚТАРЫН ДАМЫТУ ЖОЛДАРЫ Байжигитова Лаззат Есенқызы Қызылорда қаласындағы № 10 Ы. Алтынсарин атындағы мектеп - лицейінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мҧғалімі Функционалдық сауаттылық дегеніміздің ӛзі-адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсене араласуы, яғни бҥгінгі жаһандану дәуіріндегі заман ағымына, жасына қарамай ілесіп отыруы, адамның мамандығына , жасына қарамай ҥнемі білімін жетілдіріп отыруы. Ондағы басты мақсат жалпы білім беретін мектептерде Қазақстан Республикасының зияткерлік, дене және рухани тҧрғысынан дамыған азаматын қалыптастыру, оның әлемде әлеуметтік бейімделуі болып табылады. Білім кеңістігіне енуде ӛмірге бейім, ӛзгеріске икемді, ӛзіндік ой-пікірін жеткізе алатын, сыни тҧрғыдан ойлай алатын тҧлға қалыптастыру заман талабы болып отыр. Осындай оқушыны даярлауда олардың функционалдық сауаттылығын арттыру маңызды орын алады. Қазақ тілі мен әдебиет сабақтарында оқу сауаттылығын дамыту жҧмыстары әр сабақ сайын қарастырылуы зор нәтиже береді. Оқушылар кҥнделікті шығармашылықпен айналысып, ӛзіндік пайымдауға дағдыланады. Қазақ тілі мен әдебиеттен оқушыларының функционалдық сауаттылығын арттыру жҧмыстарының мақсаты: оқу сауаттылығы– оқушылардың мәтін мазмҧнын тҥсіне білуіжәне оларға ой жҥгірте білу, мәтін мазмҧнын ӛзіндік пайымдау жасауға пайдалана білуге баулу. Сондай-ақ, оқушылар функционалдық сауаттылықтың негізгі міндеті мәтiннiңқолдану жағдайы немесемақсаттары аспектісін ҥйренеді, мәтiнді толық тҥсiнгенін дәлелдейтін машықтары дамытылады. Жҧмыстар барысында бағдарламадан тыс кӛркем әдебиеттерге талдау жасалынады. Сыныптан тыс сабақтарда оқушыларды даяр мәтіндер бойынша тапсырмалар мен сҧрақтар әзірлеуге тӛселдіру меңгерген дағдыны қолдана алуға ҥйретеді.Оқушылардың сӛз мәдениетін жетілдіру, интеллектуалдық қабілеттерін арттыруға бағытталған сабақ тҥрлері қарастырылды. «Қазақ тіл ӛнерінің қҧдіреті», «Поэзия тілінің қҧдіреті, «Әдеби тілдің қолдану аясы» тақырыптарында ӛткізілген ҥйірме жҧмыстарыжазбаша мәтіндерді ҧғуына оқу қабілеттілігі және оларға рефлексия жасап, олардыңмазмҧнын меңгеруге бағытталды. Қазақ тілі мен әдебиет пәндерінен интеллектуалды сайыстар мен олимпиадаларға оқушыларды жҥйелі даярлау оқушылардың оқу сауаттылығын дамытуға әсер етеді. Себебі мҧндай сайыстар қазақ тілінің бай қолданыстарын және астарлы ойды тҥсінуге, қабілетті ҧштауға әсер етеді.Оқушылар ойын жҥйелі жеткізуге бейімделген сӛз сазына зер салатын тҧлғаны даярлауға бағытталды. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру арқылы таным кӛкжиегі кең, сӛйлеу мәдениеті жоғары, ӛз ойын сенімді, жігерлі, шешен тілмен жеткізе білетін, кӛпшілікті ӛз сӛзіне ҧйыта алатын дағды, қасиеттерге бейімделген тҧлға тәрбиелейміз. Осы мақсаттағы жҧмыстар оқушылардың ойын, тіл шеберлігін, сауаттылығын, шығармашылық қабілетін арттыратын, тіл шеберлігінің ҧшталуын, тіл ҧстартуды кӛздейді. Себебі, астарлы ойды тҥсіну қабілеті ҧшталған, ойын жҥйелі жеткізуге бейімделген, сӛз сазына зер салатын, ӛз шеберлігі мен кемшілігін аңғара білетін, жазба тіл шеберлігі қалыптасқан, айшықты сӛйлеуге бейімделген тҧлғаның тәрбиеленіп шығуына жол ашу әр мҧғалімнің міндеті. жүктеу/скачать 8,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|