«Қазақ тілі мен әдебиеті» және «Ұлағат» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ай сайын шығатын Республикалық



Pdf көрінісі
бет35/145
Дата16.05.2022
өлшемі0,95 Mb.
#34593
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   145
Қосымша түсінік. Үндестік заңы бойынша жалғанатын 
қосымшалар  мынадай  жағдайларда  бұл  заңға  бағынбай 
қолданылады.
1.  Соңғы  буында  ә,я  дыбыстары  бар  сөздерге  және    х 
дыбысына аяқталған сөздерге  жуан қосымша жалғанады.
Мысалы: күмәндану, поляктар, цехта.
2. Соңғы буында ю дыбысы бар сөздерге 
рк, рг, кт, ск, 
нк, лк, нг, нкт сияқты дыбыстар тіркесіне және жіңішкелік 


46
белгіге /ь/ аяқталған сөзге жіңішке қосымша жалғанады.
Мысалы:  полюске,  парашютті,  паркте,  хирургке, 
Томскіден, ансамбльден, бинокльден, рульді.
ІІ. Мағынаны тану сатысы.
Практикалық бағыт. Оқулықпен жұмыс
а)  317-жаттығу.  «Пайдалы  кеңес»  жаттығуы  (ауызша 
орындау).
ә)  Он  бір  жолды  өлең  стратегиясы  бойынша  қалаған 
төмендегі  сөздерге  сөйлемдер  құрау.  Фонетикалық  талдау 
жасату (тақтаға).
1. Баламен     4. Балгер        7. Арухана      10. Зиянкес
2. Әкетай       5. Жемқор      8. Әсемпаз      11. Сәнқой
3. Діндар        6. Әсемпаз     9. Аурухана
б)  320-жаттығу.  «Кім  жылдам?»  жаттығуы.  Сөздерге 
қосымша жалғап жазу.
в) «Тапқыр болсаң тауып көр». Көп нүктенің орынына 
тиісті  мақалдан  буын  үндестігіне  бағынбайтын  қосым-   
шасы бар сөзді тауып жаз. 
1. Адамның күні адам .... /мен/. 2. Сауда.../гер/ құнықса, 
сақалын  күзеп  сатар.  3.  Өнер  ...дың  /паз/    он  қолы  бар.                      
4.  Еңбек.../қор/  ұйқыдан  ширап  тұрады,  Еріншек  ұйқыдан 
қирап  тұрады.  5.  Қасық...        /пен/  көлді  құрта  алмайсың, 
Қастық...    /пенелді құрта алмайсың. 6. Жауын...    /мен/  
жер көгереді, Бата...    /мен/ ел көгереді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   145




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет