Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі а. Ж. Сисенбердиева дене тәрбиесі теориясы мен әдістемесі алматы, 2011



бет138/219
Дата08.12.2023
өлшемі2,16 Mb.
#135399
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   219
Байланысты:
Дєріс тезистері-emirsaba.org

Велосипед (французша velocipede, латынша velox-жүрдек және pes-аяқ)-жедел
жүруге арналған кӛлік. Оны 16 ғасырдан бастап кӛптеген елдердің
ӛнертапқыштары: Г.Гантшель (Германия, 1649), Р.Ла Рошелли (Франция, 1693),
Л.Шамшуренков (Ресей, 1752), Овенден (Англия, 1761), т.б. жасаған. Ол 4
доңғалақты арба негізінде шыққан. Алғашқы 2 доңғалақты велосипед Ресейде
жасалды. Велосипед пайдалану мақсатына және құрылымдық ерекшеліктеріне
қарай: кӛліктік, кӛліктік жеңіл, жасӛспірімдік, спорттық, балалар, арнаулы
болып ажыратылады. Балалар велосипедінің екі және үш доңғалақты, сондай-
ақ құрама түрлері (үш доңғалақтыны екі доңғалақтыға, керісінше ӛзгертуге
болады) бар. Балалар велосипедінің шиналары тұтастай құйылып, немесе
үрмелі резина күйінде шығарылады. Велосипед тебу жылдамдық
жаттығуларына жатады және жүрек-қан тамыр, тыныс алу жүйесіне күшті
ықпал жасайды, бұлшық еттердің, әсіресе, аяқ, табан бұлшық еттерін нығайтуға
кӛмектеседі. Велосипед айдаумен жүйелі түрде айналысқан жағдайда
балалардың жылдамдық, ептілік, тепе-теңдік сақтау, кӛзбен мӛлшерлеу, қимыл
үйлесімен сақтау, кеңістікте бағдар ұстау, ырғақтылық, күш, тӛзімділік қабілеті
дамиды, сезім мүшелерінің тұрақтылығы артады. Оның үстіне балалардың ерік
қасиеті, жағымды эмоциялары дамиды. Балалар велосипедтің құрылысы жайлы
біледі және оны күтіп ұстау дағдысын игереді. Y й р е т у ә д і с т е м е с і .
Балаларды үш дӛңгелекті велосипедті тебуге 2 жасынан, екі дӛңгелекті
велосипедті тебуге 5 жасынан бастап үйретеді: оларды қалай отыруға, одан
түсуге, тура, биік, бұралаң жолдармен айдаған кезде велосипедті жүргізе білуге,
оңға, солға, артқа бұрылуға, тежеуге тоқтауға үйретеді. Yйрету кезінде:
велосипедті тура бағытпен, оңға, солға, артқа бұрып жүргізу, шеңбермен
айналып, бұралаң жолмен жүргізу, ересектердің кӛмектесуімен тура жолмен
оңға, солға бұрылып айдау, велосипедке отырғызу, одан түсу, велосипедті ӛз
бетінше тура жолмен оңға, солға, артқа бұрылып тебу ӛз бетінше, шеңбермен
айналып, бұралаң жолмен айдау, қосымша тапсырмаларды орындап айдау
сияқты жүйелілікті сақтау тиімді болады. Тәрбиеші велосипедтің, тапсырманың
баланың шама-шарқына сай болуын және ереженің орындалуын қадағалайды.
Бағдарламада 3-4 жастағыларға велосипедке міну және түсу, үш аяқты
велосипед тебу; 4-5 жаста шеңбер бойымен және тура жолмен екі және үш
дӛңгелекті велосипедпен жүру, оңға және солға бұрылыс жасау; 5-6 жаста
шеңбер бойымен және тура жолмен қос дӛңгелекті велосипедпен жүру, оңға
және солға бұрылыс жасау, оң және сол аяқпен итеріп самокатпен жүру
ұсынылған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет