Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық



Pdf көрінісі
бет248/273
Дата02.02.2023
өлшемі10,84 Mb.
#64584
1   ...   244   245   246   247   248   249   250   251   ...   273
Байланысты:
Қазақ тілі. Оқулық В1

X БӨЛІМ
екІншІ 
саБаҚ
Көсемше — өзіне тән синтаксистік қызметі, морфология тұлғалары бар дербес категория. 
Негізгі көсемшені сөйлемдегі басты функциясы негізгі іс-әрекеттің өту амалын жанама түрде 
сипаттау.


313
Негізгі іс-әрекет әр түрлі формада және түрлі қызметте тұруы мүмкін (әсерлене 
оқыды, сылдырап аққан су, ишаралап айтқанды түсінбедің т. б.). Негізгі көсемше сөйлемде 
пысықтауыштық қызмет атқарады. Бұл жағынан алғанда ол үстеу мен етістікті жалғастырушы 
буын ретінде әрекет етеді. Үстеулердің сөйлемде пысықтауыштық қызмет атқарып, етістіктің 
сын-сипатын, мақсатын, мезгілін т. б. амалдарын сипаттайтыны секілді негізгі көсемшелер де 
осы міндеттерді толығымен орындайды. 
БІЛІМ. БІЛІМ - теңІз, Мектеп - кеМе
Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
XI БӨЛІМ
БІрІншІ 
саБаҚ
Сөйлемнің бірыңғай мүшелері - 
сөйлемнің
бір ғана мүшесінің қызметін атқаратын, бір 
ғана 
сұраққа
жауап беретін, көбінесе бір тұлғада, бір 
сөз табынан
жасалып, бір ғана 
сөзге 
қатысты болатын сөздер тобы. Сөйлемнің барлық мүшелері де сөйлемнің бірыңғай мүшелері 
бола алады.
Бірыңғай 
бастауыш
: Жаз келер, қыстыгүні қысым етіп, Қар, суық, аяз, боран — 
бәрі кетіп. Бірыңғай 
баяндауыш
: Ат міндім, атан алдым, 
шекпен
кидім, Жөнім жоқ 
сені мақтай сөйлемеске. Бірыңғай 
толықтауыш
: Бай бейілін, мейірін, Сән, салтанат 
сейілін, Ақыл күшін, зейінін, Ең ақыры, төбетін, Күймен, жырмен мадақтап, Бәйіт қылып 
беретін. Бірыңғай 
анықтауыш
: Тапқыр, адал, ақ ниет адамдардың Алданбайсың артынан ерте 
берсең . 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   244   245   246   247   248   249   250   251   ...   273




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет