Қазақстан тарихы бойынша түсіндірме жазба


Кесені толтырыңыз. Қозғалыстың Торғайдағы орталығы



бет42/93
Дата17.02.2022
өлшемі1,1 Mb.
#25739
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   93
Байланысты:
o aza stan-tarikhy -2018

3. Кесені толтырыңыз. Қозғалыстың Торғайдағы орталығы:

Қозғалыстың Торғайдағы орталығының басшылары

Ырғыз, Торғай уездерінде дала ақсүйектерінің 9 өкілі хан көтерілді. Торғай уезіндегі қыпшақ руының қазақтары Орта жүздің ықпалды биі Нияздың немересі, аса беделді Әбдіғафар Жанбосыновты өздерінің ханы етіп сайлады. Атақты Иман батырдың немересі Амангелдіні сардарбегі етіп тағайындады.Зиялылардан – Ә.Жангелдин көтеріліс басшыларының бірі болды.

Негізгі оқиғалар

1916 жылы, 23-қазан Амангелді Иманов бастаған 15 мың көтерілісші Торғай қаласын қоршады. Көтерілісті талқандау үшін патша үкіметі генерал Лаврентьев басқарған тоғыз мың адамдық жазалаушы экспедициялық корпус жіберді. Корпус шабуылды 3 бағыттан – Қостанай, Ақтөбе, Шалқардан бастады. Торғайға беттеген жолында жазалаушы отряд қазақ ауылдарын шапты. Торғайды ала алмайтын болғандықтан, көтерілісшілер қоршауды тоқтатып, Батпаққара жазығы мен Аққұм құмының маңына ірге теуіп, партизандық күрес әдісіне көшті. Амангелдінің серігі, атақты мерген Кейкі батыр жасағы жігіттерінің құйындай ұйтқып жасаған шабуылдары жазалаушылардың зәресін ұшырды. Амангелді Иманов сарбаздары жазалаушы отрядтарына Татыр, Шошқалы қопа, Күйік қопа, Доғал-Үрпек түбіндегі шайқастарда, Торғайды қоршаған кезде табан тірей қарсылық көрсетті.

Доғал-Үрпек түбіндегі ұрыс жеңіліспен аяқталды. Шегіне отырып ұрыс жүргізген 40 сарбазды жазалаушылар қоршап алды. Сарбаздар соңғы оғы қалғанша атысып, тірі қалғандары кешке қарай колына найза алып, қоян-қолтық айқасқа түсті. Көтерілістің аяусыз жанышталғанына қарамастан, көп жерде бой көрсету бұдан кейін де біраз уақытқа жалғасты.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   93




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет