Қазіргі қазақ тілі (фонетика)

жүктеу/скачать 0,54 Mb.

бет	55/67
Дата	09.12.2023
өлшемі	0,54 Mb.
	#135448
түрі	Сабақ

1 ... 51 52 53 54 55 56 57 58 ... 67

Байланысты:
Ð¤Ð¾Ð½ÐµÑÐ¸ÐºÐ° Ð¶ÑÐ½Ðµ Ð¾Ð½ÑÑ ÑÐ°Ð»Ð°Ð»Ð°ÑÑ-emirsaba.org 2

Младограмматизм – ХІХ ғ. 70-ж. Германияда пайда болған еуропалық тіл білімінің бір бағыты. өкілдері – А.Лескин,
К.Бругман, Б.Делюбрюк, И.Шмидт, В.Шульце, т.б. Олар фонетиканы тіл ғылымының жеке саласына айналдырған. Эти-
мология мен салыстырмалы-тарихи грамматиканы дамытуға да үлес қосқан.
Монофтонг (грек.monos – бір, phtongs – дыбыс) – 1) жалғыз дыбыс; 2) артикуляциясы мен акустикасы тұрақты болатын
дауысты дыбыс

Музыкалық немесе тоникалық екпін - дауыс ырғағымен (дауыс тонымен) байланысты екпін.

Метатеза (грек.metathesis – ауыстырып қою, транспозиция) – дыбыстардың комбинаторлы өзгерісі, бір сөз немесе буын
ішін-дегі буындардың немесе дыбыстардың өзара орын ауыстыруы.

Морфологиялық принцип - сөздердің айтылуынша емес, бас-тапқы түбір тұлғасы сақталып жазылуы.

Орфография (грекше орфос - дұрыс, түзу және графия -жазу деген сөздерден алынған) - тілдегі сөздердің дұрыс жазу
ереже-лерінің жиынтығы.

Орфоэпия (орфос - гректің дұрыс, түзу және эпос - сөйлеу, сөз дегендерінен алынған) - тілдегі сөздердің, сөз тіркестерінің
дұрыс айтылу ережелері.

Редукция - сөз ішіндегі қысаң дауыстылардың сандық, сапалық жағынан әлсіреп, көмескі айтылуы немесе мүлде түсіп
қалуы.

Регрессивті ассимиляция – кейінді ықпал

Редупликация – алғашқы буынның немесе бүтін түбірдің қосарлануынан пайда болатын фономорфологиялық құбылыс.

Прогрессивті ассимиляция – ілгерінді ықпал

Протеза (грек prothesіs - алдында тұру) - сөздің алдынан басы артық дыбыстың қосылуы.

Селбеспелі дыбыс – сөз құрамының ұлғаюына себеп болатын дыбыс.
47

Сингармонизм (грек.syn – бірге және harmonia – қос үнділік, үндесу) – 1) дауысты дыбыстардың өзара үндесуі; 2) морфоно-
логиялық құбылыс.

жүктеу/скачать 0,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 51 52 53 54 55 56 57 58 ... 67