Бағалы қағаздар нарығы және биржа ісі: Оқу құралы. Алматы: 2007


Сауданың жүргізілу формасына қарай



бет98/219
Дата17.04.2022
өлшемі1,63 Mb.
#31259
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   219
Байланысты:
Áà?àëû ?à?àçäàð íàðû?û æ?íå áèðæà ³ñ³ Î?ó ??ðàëû. Àëìàòû 2007

4. Сауданың жүргізілу формасына қарай:

  • ұйымдасқан көтерме нарық;

  • ұйымдасқан дара сауда;

  • биржалық нарық деп бөлінеді.

Айта кететін жәйт, тарихи-ғылыми тұрғыдан алғанда нарықты ұйымдасқан және ұйымдаспаған деп екіге бөлу өткен ғасырдың 30-шы жылдарына дейін маңызды болды. Ал дамыған елдерде соңғы 50 жылда нарық әрқашан ұйымдастырылған, басқарылатын және бақыланатын нарық. Дегенмен ұйымдаспаған, бақыланбайтын нарық жоқ деуге болмайды. Себебі, қазіргі кезде белгілі бір дәрежеде ұйымдастырылған нарық барлық нарықтық процесте маңызы айқындаушы роль атқарады.

Биржалық сауданың басқа сауда формаларынан ерекшеліктерін айтатын болсақ, ең алдымен, бұл атау осы сауданы іс-жүзіне асыратын ұйымның атауынан «биржа» сөзінен шыққан. Шын мәнінде биржалық сауда ұйымдастырылған сауда, себебі оны ұйымдастырған арнайы ұйым - биржа. Нарықтық қатынастар жүйесінде биржалық сауданың алатын ерекше орнын 7.1. Суретпен өрнектеп көрсетелік.

Биржалық сауда я капитал тобына (мыс, бағалы қағаздар, валюта), я тауарлар тобына (мыс, түсті металдар, ауыл шаруашылық тауарлары және т.б.) жататын активтермен жүргізіледі. Барлық саудадағы негізгі операция - ол аталған активтерді сатып алу-сату. Биржалық саудаға қатысушылар биржа активтерін сатып алу-сатуда өзара кез-келген операцияларды жүргізеді, мыс, ссудаға ақша қаражатын, бағалы қағаздарды алады, сондай-ақ кепілге тауар және т.б. алады. Алайда, биржалық сауда - ол сәйкес активтерді тек сатып алу-сату процесі.

Биржалық саудаға кез-келген нарыққа қатысушылар, биржадағы активтерді сатып алу-сатуға қатыса алады, бірақ сатып алу-сату тек биржалық делдалдар арқылы ғана жүзеге асырылады. Бұл биржалық сауданың басқа сауда түрлері мен формаларынан өзгешелігін білдіреді.



Биржалық сауда басқа сауда формаларынан өзінің атауынан басқа да бірсыпыра белгілермен ерекшеленеді:

  • биржалық сауда арнайы дайындалған орында және биржа белгілеген уақытта жүргізіледі;







Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет