Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega

Біз  жоғарыда  адамдардың  күнделікті  кездесулерде  не  істейтініне 

көп  назар  аудардық.  Бірақ  бүл  әрекеттерді  адамдардың  не  үшін 

істейтінін  сұраудың  да  маңызы  зор.  Әлеуметтанушылар  көбіне 

бұған:  «Адамдар  қоғамдағы  орнын  нығайтып,  өзіне  деген  сенімді 

қалыптастыру үшін  істейді»,  -  деп  жауап  береді  (Owens,  Stryker,  & 

Goodman, 2001; Guadagno, Cialdini, 2007).

Басқалардың  біз  туралы  көзқарастарын  басқару  үшін  жасай- 

тын іс-әрекетімізді әсерді басқару деп атаймыз (Goffman,  1959).  Біз 

көбіне  басқалардың  қоғамдық  қолдауына  ие  болу үшін  әсерді  бас- 

қаруға  тырысамыз.  Сәнді  киініп,  шашымызды  әдемілеп  тарап,  өз- 

гелермен  сыпайы  да  сырбаз  қарым-қатынас жасауға  күш  саламыз. 

Дегенмен  кейде  әсерді  басқару,  керісінше,  әлеуметке  ұнамсыз  бо- 

лып  көріну  үшін  пайдаланылады.  Мәселен,  панктер,  готтар,  «эмо- 

лар»  немесе  бұзақы  топтар  басқалар  өздерінен  қорқып,  жиіркенуі 

үшін ерекше шаш және киім үлгісін таңдайды (Willkins, 2008; Pytts- 

Taylor, 2003).  Бұл тақырып «Америкадағы әркелкілік:  Готтар» деген 

бөлімде көбірек талқыланады.

Қазіргі  күндері  біз  онлайн  өмірде  де,  жүзбе-жүз  кездесуде  де 

әсерді басқару әдісін қолданамыз. Facebook-тегі профилімізді өзгер- 

тіп,  Second  Life-тағы  аватарымызды  жаңартқан  сайын  өзгелердің 

алдындағы имиджімізді қалыптастырамыз (Turkle, 2011).

Оның  үстіне,  өзіміздің  іс-әрекетіміз  бен  таңдауымызды  түсін- 

діру үшін де әсерді басқару тәсілін қолданамыз. Мұндағы басты екі 

стратегия -  айыпты болмау және ықыласқа бөлену.