Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega

197

ЖАҺАНДЫҚ  ПІКІР

Су және жаһандық 

теңсіздік

дамның  сусыз  өмір  сүруі  мүмкін 

емес.  Таза  (адамның  іс-әрекетінен 

ластанбаған) ауыз су болмаса, тырысқақ, 

іш  сүзегі  және дизентерия  сияқты  ауру- 

лар тез өршиді. Судың жетіспеушілігінен 

жыл  сзйын  1,8  миллион  бала  диареяға 

шалдығатыны  анықталған  (Pruss-Ustun. 

Bos, Gore & Bartram, 2008).

Дүниежүзіндегі  жалпы  халықтың 

шамамен  үштен  бірі  таза  су  тапшы  бо- 

латын  орташа  және  нашар  дамыған 

елдерде  өмір  сүреді.  Әрине,  мүндай  ел- 

дерде  жағдайы  жақсы  адамдар  бөтел- 

кедегі таза суды сатып алады. Олар үшін 

қауіпсіз  коммуналдық  су  жүйелері  де 

қол  жетімді.  Ал  ауылдық  немесе  қала- 

лық жерлердегі кедей адамдарға үкімет- 

тің 

немқүрайдылығына 

мүндай  мүмкіндік  берілмеген  (Watkins, 

2006).

Өкінішке  қарай,  нашар дамыған  ел­

себебінің  бірі  -   бай  корпорациялар  мен 

аймақтар  өз  фабрикалары  мен  үйлерін 

сумен  қәмтамасыз  ету  үшін  үкіметке 

қысым  көрсетіп,  жағдайы  нашар  ауыл- 

ды қ жерлерден  өздеріне  су  тартып  ала- 

flbi(Watkins, 2006).

Ерлер  мен  әйелдердің  арасын- 

дағы  теңсіэдік  су  теңсіздігіне  де әсерін 

тигіэді  Әйелдер  мен  қыздар  күн  сайын 

өзеннен  немесе  су  тартқыштардан  су 

тасыса,  ер  адамдар  мен  үлдар  әдетте 

әкелінген  суды  ішуді  біледі.  (Watkins, 

2006).  Мүндай  жағдай  теңсіздіктің  мы- 

салын  да,  оның  күшеюін  де  көрсетеді. 

Мәселен,  күн  сайын  бірнеше  сағатын 

су іздеумен өткізетіндіктен, қыздардың 

ойнауға  немесе  демалуға  мүмкіндігі 

болмайды

АҚШ  азаматтары  үшін  таза  ауыз 

су  үйлеріндегі  қүбырдан  қамтамасыз 

етілсе,  миллиондаған  адамдар  бөтел-

Қазіргі заманғы соғыс, соның ішінде азаматтық соғыс -  елдегі қа- 

рым-қатынастардың  өзгеруімен  қатар,  елдер  арасындағы  қарым-қа- 

тынастардың өзгергенін де көрсетеді (Kestnbaum, 2009; Hironaka, 2005). 

Кейде  бір  ел басқа  елдің ресурстарын тартып  алуға тырысады.  Мыса- 

лы, 1930 жылдары Германия Чехословакияга басып кірді, ал Жапония 

минералдарды, құнарлы жерлерді және басқа да ресурстарды иелену 

мақсатында  Манчжурияны  басып  алды.  Сонымен  қатар  жоғары  да- 

мыған елдердің үкіметтері мен мүдделі іскер топтарының өз ресурста­

рын пайдаланып  нашар  немесе  орташа  дамыған  елдердегі  сыбайлас 

жемқорлыққа  батқан әлсіз үкіметтерді қолдауына  байланысты жан- 

жалдар  туындайды.  Мұндай  жағдайлар  Вьетнамда,  Иранда,  Иракта 

және басқа жерлерде қарулы бүлік шығуына себеп болған.