функциясының параметрлері арасындагы уақыт және себеп — салдар катынасын
айкынлайды.
Бұл жағдайда нысана, «кара жәшік» жүйесі бойынша карастырылады, яғни
сырткы бақылаушы үшін тек кіру және шығу шамалары белгілі де, ішкі кұрылы-
мы белгісіз (4.8-сурет). «Қара жәшік» әдісі күрделі кибернетикалык жүйелер-
ге колданылады. Бұл жерде тек жүйенің сырткы өзгерісі ғана карастырылады.
Мысалы, кезінде адамның миын оның ішкі кұрылымын кандай да бір закым
келтіріп алмас үшін, оны, «кара жәшік» деп карастырған. Яғни адамның ойлау
жүйесін зерттеу үшін оны жарыкка, дыбыска реакциясын тексеру жеткілікті.
Қүрылымдық модельдер нысаннын күрылымын ескеріп, онын деңгейлік дәре-
желерін айқындайды.
Бұл жағдайда кұрылымға жүйенін дербес жүйешелерін жаткызады. Мұн-
дай моделдеу биологиялык жүйенің маңызын ашып көрсетеді, бірак есеп-
теулер жолы киын. Моделдерді құрау белгілі сызба бойынша жасалады.
Алғашкыда модельдеудің максаты, сонан соң гипотезасы ол жүйенің сандык
сипаттамасын береді, соңында моделдің түрі және акпараттык түріне және
максатына байланысты математикалык әдісі тандап алынады. Соңғы сатыда
модель кұрылып, оны нысана — жүйемен ұксастығын аныктау максатында
өзара салыстырылады.
4.6. БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӨНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КИБЕРНЕТИКА
Ж АЙЛЫ ТҮСІНІКТЕР
Биологиялық кибернетика
—
кибернетика әдістері мен техникалық қуралда-
ры, идеялары биология мен физиологиялық есептерін қарастыруға арналған ғы-
лыми бағыт.
Биологиялык кибернетика теориялык және тәжірибелік бөліктен түрады.
Биологиялык кибернетиканың негізгі есебі баскарудың жалпы мәселесін,
тірі жүйедегі акпараттың тасымалдауын және кайта өндеуін, сакталуын зерт
теу. Тәжірбиелі биологиялык кибернетиканың негізгі әдісі биологиялык
жүйенін өзгерісін және кұрылымын моделдеу. Бүл әдістің дамуына биоло
гиялык кибернетика саласында жүйелердің кұрастыру мәселесін енгізді. Бүл
бағытга биологиялык кибернетика медициналык кибернетикамен беттеседі.
Достарыңызбен бөлісу: