Биология ғылымының салалары Тірі табиғаттағы өзгерістер жиынтығын зерттейді: Биология



бет71/112
Дата07.07.2023
өлшемі0,51 Mb.
#104087
түріҚұрамы
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   112
Байланысты:
Áèîëîãèÿ ?ûëûìûíû? ñàëàëàðû Ò³ð³ òàáè?àòòà?û ?çãåð³ñòåð æèûíòû?û

Тыныс алу жүйесі
Ағзалардың оттегін сіңіріп, көмірқышқылы газын сыртқа шығаруы: Тыныс алу
Мүшелер мен қоршаған ортаның газ алмасу: Тыныс алу
Қан мен қоршаған орта арасындағы газалмасуға қатысады: Тыныс алу жүйесі
Тыныс алу орталығының қызметі:Ауамен тыныс алу,тыныс шығаруды реттейді
Ағза үшін тынысалудың маңызы: Органикалық қосылыстардың ыдырап, тотығуы үшін
Оттектің жасушаның құрам бөліктерімен қосылуы: Жасушалық тыныс алу
Тыныс алғанда өкпеге түсетін атмосфералық ауа құрамы: Азот, оттек, көмірқышқылгазы
Тыныс алғанда атмосфералық ауаның құрамы:78% азот,21% оттек,0,03% көмірқышқыл газы
Адам демалуға болатын ауадағы оттегі мөлшері: 21%
Тыныс шығарғанда ауада: Оттегі - 16%, көмір қышқыл газы - 4%
Тыныс алғандағы ауа құрамының тыныс шығарғандағы ауа құрамының айырмашылығы: О2-көп,СО2-азырақ болуы керек
Тыныс алу мүшелерінің қызметі:Оттегінің қанға өтуін қамтамасыз етеді
Тыныс алу кезінде тамырдың сыртқы ортаға бөліп шығаратыны:Көмірқышқыл газы
Тыныс алудың негізгі мәні: Газалмасу
Дені сау ересек адам минутына ... рет тыныс алады:15-18
Тыныс алғанда: Өкпе мен кеуде қуысының көлемі ұлғаяды, кеуде қысымы төмендейді
Адам ағзасындағы қан мен атмосфералық ауа арасындағы газ алмасу жүреді:Тыныс алу мүшелеріне
Тынысалу мүшелері:Мұрын қуысы (кеңсірік)→жұтқыншақ→көмекей→кеңірдек→ ауатамыр (бронхылар)→өкпе
Ауыз бен мұрын қуыстарының қосылған жері:Аңқа
Мұрын қуысының бөліктері:2
Мұрын қуысының құрылысы:Эпителий,сілемейлі қабықша, бездер, кірпікшелер
Мұрын қуысының ішкі беті: Эпителийлі, сілемейлі қабық, көп қантамырлы
Мұрын қуысының ішкі қабырғасын астарлайтын қабықша: Сілемейлі
Тыныс жолдарындағы шаң-тозаңды тұтып қалып өкпеге жібермейді: Кірпікшелер
Мұрын қуысының қызметі: Ауаны жылытады, микроптарды тұтып қалады
Мұрын қуысында ауаны жылытып, микробтарды жояды:Лейкоциттер, капиллярлар
Мұрын қуысындағы микроптарды жоятын жасушалар: Лейкоциттер
Мұрын қуысының сілемейлі қабықшасының қызметіне тән емес белгі: Газалмасуға қатысу,ауаны дымқылдату
Мұрын қуысының барлық ішкі бетінің көлемі: 150см
Мойын омыртқаларының алдыңғы жағында орналасқан, түтік пішінді қуыс, бұлшықетті мүше:Жұтқыншақ
Жұтқыншақта қиылысады:Ас қорыту, тыныс алу жолдары
Жұтқыншақтың қызметі:Ас қорыту, тыныс алуға қатысады
Мойынның алдыңғы жағында орналасқан шеміршекті түйін:Көмекей шодыры
Көмекейдің құрылыс бөліктері:Іші қуыс, шеміршекті, дыбыс сіңірлері, қақпашық
Дыбыс түзу, шығару қызметін атқарады: Көмей
Дыбыстың шығуы байланысты:Дыбыс сіңірлерінің тербелісіне
Дыбыс сіңірлері арасындағы кеңістік:Дыбыс саңылауы
Ерлердің көмейінің ұзындығы: 44 мм
Көмекейдің жалғасы,іші қуыс түтік пішінді, шеміршекті мүше:Кеңірдек
Кеңірдек:Өңештің алдыңғы жағында орналасқан, жартылай сақиналы шеміршекті, 2 ауатамырға тармақталған
Кеңірдектің ұзындығы мен диаметрі: 9-12 см, 15-18 мм
Кеңірдек қабырғасының қабысып қалмай, ауаның еркін өтуін қамтамасыз етеді:Жартылай сақиналы шеміршек
Кеңірдектің жалғасы: Ауатамыр (бронхы)
Кеңірдек бөлінеді: Екі бронхыға
«Бронхиолды ағаш» түзетін тыныс мүшесі: Ауатамыр
Өкпедегі бронхылар тармақталып түзеді:Бронхиолалар
Кеуде қуысында орналасқан шымыр, кеуекті серпімді борпылдақ жұп мүше:Өкпе
Өкпе: Кеуде қуысының қабырғасына жанаса орналасқан, түсі қызғылт, қан тамырлары көп, сыртын жұқа қабықша қаптаған
Өкпенің сыртын қаптайтын екі жапырақшадан тұратын жұқа қабықша:Өкпеқап (плевра)
Адамда өкпе бөлігінің саны:2
Оң жақ өкпенің жүлгелерінің саны:3
Альвеолалар: Өкпе көпіршіктері
Альвеолалардың диаметрі: 0,2-0,3 мм
Альвеолалардың қабырғасын түзетін ұлпа:Эпителий
Өкпедегі тынысалу қозғалыстарының жүру себебі:Қабырғаарлық бұлшықет пен көкеттің жиырылуынан
Тынысалу жүйесінде газ алмасу жүреді: Өкпеде, ұлпада
Оттегі сіңірліп газалмасу жүретін мүше: Өкпе көпіршіктерінде
Оттегінің өкпеден ұлпа мен мүшелерге тасылуы: Оксигемоглобин түрінде
Өкпедегі газ алмасу аталады:Сыртқы тыныс алу
Ұлпадағы газ алмасу аталады:Ішкі тыныс алу
Өкпе мен ұлпадағы газалмасу неге байланысты: Диффузия
Өкпенің газ алмасуына қатысатыны: Бронхиолдар, өкпе көпіршіктері, веналық қылтамырлар
Өкпенің тіршілік сыйымдылығы:Терең тыныс алғаннан кейінгі шығарылған ауаның ең көп мөлшері
Ересек адамдағы өкпенің тіршілік сыйымдылығы:3500 мл
Тыныштық күйде тыныс алғанда жұтылатын ауа мөлшері:500 мл
Өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтайтын құрал:Спирометр
Ер адамдарға тән тыныс алу:Құрсақтық
Әйел адамдарға тән тыныс алу:Көкіректік
Тыныс алудың реттелу жолдары:Жүйкелік, гуморальдық
Тынысалу мүшелерінің ауруы:Баспа, бронхит, тыныс демікпесі, өкпенің қабынуы, тұмау
Мұрын сілемейлі қабықшасының қабынуы: Гайморит
Өкпе қабынуы: Пневмония
Қатты булықтыратын, шаң тозаң, уайымнан болатын ұстамалы ауру: Тыныс демікпесі
Жұқтырушы микробы қараңғы,ылғалды, жылы жерде ұзақ сақталады: Туберкулез
Ауа тамшыларымен таралатын жұқпалы ауру: Туберкелез
Сау адамға ауру адам жөтелгенде, сөйлегенде жұғатын өкпе ауруы: Туберкулез
Тамаққа тәбеті шаппай,тершіл болу ауруының белгісу:Туберкулез
Асқынғанда жөтеліп қан түкіретін жұқпалы ауру: Туберкулез
Туберкулез ауруына сипаттама: Ұлпалары жансызданады, өкпені қатайтып,беріштендіреді, әлсіз, терлегіш, тәбеті жоқ, дене қызуы көтеріңкі
Бүкіл ағзаны әлсірететін өте кең тараған жұқпалы ауру: Тұмау
Мұрынның иіс сезімталдығын төмендететін жұқпалы ауру: Тұмау
Иіс,дәм сезіну нашарлайтын жұқпалы ауру: Тұмау
Тұмау вирустарының кездесетін жері:Қақырықта, сілекейде
Тыныс мүшелеріне зиян тигізетін заттар: Темекі, шаң-тозаң
Барлық темекі тартатындарда қабынатын мүше: Тыныс жолдары
Темекінің құрамындағы улы зат:Никотин
Темекі түтінінде адам организіміне өте қауіптісі: Көмір тотығы,күл
Темекі түтініндегі канцерогенді зат болып табылады: Синиль қышқылы
Шылым түтінінің ішінде болады: Улы газ, шаң, күйе
Шылым шегу зардабынан болатын өкпе ауруы: Пәле, рак
Газдан улану кезіңдегі қауіпті іс әрекет: Газдың иісін кетіру үшін сіріңке жағу
Тыныс алу жиілігі мен тереңдігін тудыратын тыныс алу орталығының қозуы: СО2


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет