Биология кафедрасы



бет70/100
Дата08.04.2023
өлшемі1,59 Mb.
#80610
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   100
Жүрек жұмысының ырғағы. Белгілі бір уақыт аралығында бірінен соң бірі, кезекпен қайталанып отыратын жүректің жиырылуы мен босаңсуы жүрек жұмысының ырғағы деп аталады.
Қолды көкірекке қойып жүректің бір минуттағы жиырылысын есептеуге немесе электрокардиографтың, көмегімен оның жұмыс ырғағын жазып алуға болады. Кейде ырғақ сирек – минутына 40-50 жиырылады (брадикардия) немесе, керісшше жиі – минутына 100-ден аса (тахикардия) жиырылады. Брадикардия көбінесе шыныққан спортшыларда, ал тахикардия күшті дене еңбегі кезінде, корқынышты бастан өткергенде кездеседі.
Мектеп жасына дейінгі балаларда нервінің тежегіш әсері ересектерге қарағанда аз, сондықтан оларда жиырылу ырғақ анағұрлым жиі, 7—3 жасқа карай ол жүрек бұлшық еті мен қан тамырларының парасимпатикалық нервтену дамуының аяқталуына байланысты анағұрлым біркелкі бола бастайды.
Электрокардиография. Электрокардиограммада жазудың тәсілі (ЭКГ) жақсы ойластырылған әрі қарапайым келеді. Электрокардиограммада тісшеліер мен арақашықтьтқты түсіндіру (расшифровка) әлдеқайда қиын (80-урет). Бұны арнайы дайындықтан өткен дәрігерлер жасайды.
Мұғалімдер мен педагог-тәрбиешілердің кейде дайын ЭҚГ-ге тап болатын кездері болады. Оларға жүрек жұмысының сипаты мен денсаулықты бағалауда ЭКГ-нің ролін білу көптік етпес еді.
Миокардадағы қозудың пайда болуы, ұлғаюы және тоқтауын ЭКГ арқылы түсіндіретін теория едәуір кең таралған. ЭКГ-нің графикалық жазуының өзіндік түрі болады, белгілі бір тісшелер мен арақашықтарға жүректің соларға сай келетін жай-күйі тән болады.
ЭКГ-нің эволюциялық жане клиникалық түсіндірулерінің және жүрек циклінің фазаларының мәліметтері жүрек жұмысындағы үзіліс оның жиырылу жиілігі секілді адам өмірінің ұзақтығына тікелей қатысы бар.
Демек, спорт жаттығуларын өткізгенде, балалар еңбегін ұйымдастырғанда немесе олардың денсаулығының жай күйіне бақылау жасағанда систола мен диастолаға ғана емес, жүрек жұмысындағы үзілісіне де көңіл аудару керек. Өйткені бұл кезеңде жүрек қуысы қанға толып, тамырларға айдалатын қанның көлемі көбейтіледі.
Демек, тыныштық фазасын жүрек қызметі мен жалпы организмнің мүмкін болатын бұзылуының «қайнар көзі» болуы ықтимал.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   100




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет