Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау

Эмбриональдықкезең

• 
  
  Бөлшектену.Зиготаныңбөлшектенуімитозжолыменжүреді.Бөлшектенусатысыныңмәнікөпжасушалыұрық-бластоцистаныңпайдаболуы.Бластоцистасатысында жасушалар әлі маманданбаған немесе жүйке, бұлшық ет, эпителий және тағыбасқадажекежасушалартүрінежіктелінбеген.Сондықтанолардыбағаналықжасушалардеп атайды. Бағаналық жасушалар әртүрлі жасушалар мен ағза ұлпаларыныңбарлығына бастама болады,сондықтанолардыплюрипотенттідепатайды.
  

• Ұрықтыңертесатысындабластомерлертотипотентті,олардыңмүмкіндіктерітеңжәне олардыңәрқайсысы бүтін бір ағзаға бастама береді. Монозиготалы егіздердің жәнеақаулықтардыңұқсасболыпжарыққашығуытотипотенттікпентүсіндіріледі(омниопотенттік). Ұрықтың қалыпты даму барысындағыпотенциясына қарағандажекебластомердіңморфогенезгепотенциясыжоғарыболады.Потенциялар–бұлұрық элементтерінің максимальды мүмкіндіктері, яғниолардыңдамубағыттарының іске асаалатынмүмкіндіктері. Қалыптыжағдайдаолардыңтекбіреуіғанаісжүзінеасырылады.

  
  

• Бірте-біртежасушаларжіктеледі,олардыңдамуыбағдарланғанжәнебелгіліжасушалартүріне,мысалы,эпителиальды,жүйкежәнет.ббастамабереді.Бластомерлердіңбөлшектенуісомажасушаларыныңмитоздықбөлінуіненайырмашылығы бар, бөлшектенуде бластомерлердің өсуі байқалмайды. Ұрықтың көлемібөлшектенукезіндеөспейді,сондықтанбөлшектенудіңсоңындапайдаболғанбластуланың көлемі зиготаның көлемімен бірдей болады. Бұл ұрықтың жатыр түтігіменеркінқозғалуыжәне оданәріоныңимплантациясыүшінмаңызды.

  
  
• 
  
  Гаструляция-2 немесе 3 ұрық жапырақшаларынантұратынкөпқабаттыұрықтыңтүзiлуi.Гаструляцияныңнегiзгiмеханизмдерiтаңдамалыжасушалықорынауыстыру,агрегацияжәнетаңдамалысорттауболыптабылады.
  
• 
  
  Детерминация - (анықтау, шектеу) морфогенездiң алғашқы кезеңдерінде дамып кележатқанағзабөлiмдерiарасындағысапалықайырмашылықтардыңпайдаболуы.Детерминацияның негізінде кейбір гендердің активтенуі немесе м-РНҚ және ақуыздардыңсинтезіжатыр.
  

• Детерминация – дамудың нақты бағытын айқындайтын функционалдық жүйе.Детерминациянәтижесіндеэмбрионжасушалары бастапқыжасушаларғаұқсамайтын,қайтымсызерекшеліктергеиеболады. Бұлжасушалардыңдифференцациялануыныңөзіндікжасырынтүрідеп теқарастырылады:жасушаөзіжайлыбіледі,бірақоныжариаламайды.[Генетикаподред.Иванова В.И.с.294].

  
  

• Бірдейгендержиынтығыбаржасушалардетерминацияланғаннанкейінсыртқыбелгілерімен, яғни фенотипі бойынша ерекшеленеді. Детерминацияланғанжасушалардыңпотенциалышектеуліболады.

  
  

• Қалыпты даму кезiнде жауапты материалда индуктордың әсерiнен алғашқыда тұрақсыз(лабильды)детерминация,кейiннен-қайтымсыз,стабильдыдетерминацияжүредi.Соданкейiнморфологиялықжіктелубайқалабастайды,яғнимүшенемесеұлпаныңбастамасыпайда боладыжәнеоныңарықарайбөлінуібасталады.

  
  
• 
  
  
  
  жүктеу/скачать 2,84 Mb.
  
  Достарыңызбен бөлісу: