Дархан қыдырәлі ұлы дала тарихы
жүктеу/скачать 13,38 Mb. Pdf көрінісі
|
| ҰЛЫ ДАЛА тарихы
70
Дін – тұтас жүйе, өмір салты. Дін болуы үшін тумаған, тудырмаған, теңдессіз тек Тәңірге деген сенім болуы керек. Жаратқанның әміріне, пайғамбарларға, періштелерге, ақырет күніне, о дүниеге, тағдырға иланып, иман келтіру керек. Діннің ғибадат ететін арнайы орны болуы шарт. Осы түсінік тұрғысынан қарайтын болсақ, байырғы түрктер Тәңір тарапынан түсірілген, елші арқылы жеткен ханифтік дін – Тәңірлік дінге сенген. Ханифтік діннің мағынасы – Алланың адамзаттың болмысына, табиғатына лайықтап, әуел баста түсірген діні. Сондықтан ханифтік дін – тек тәңірлік, яғни таухидтік сенімге негізделген дін. Құранның «Рум» сүресінің 30 аятында бұл туралы былай делінген: «Бәрінен бет бұрып, жүзіңді ханиф дініне қарат. Алла жаратылыста адам баласын соған арнап жаратқан. Алланың жаратуында өзгеріс болмайды. Хақ діні – осы. Алайда адамдардың көпшілігі мұны түсінбейді». Көне түрк қағаны тасмүсіні. VIII ғ. «Шивээт толгой» ғұрыптық кешен. Моңғолия Архангай аймағы, Шивээт толгой тауы |