-дәріс. Бордың кванттық теориясы

энергияны (жарық) үздіксіз шығаруға тиіс;
2. 
Осы жарықтың жиілігі электронның ядроны айналу жиілігіне тең болу
ы керек.
Демек, осы модельге сәйкес атомның толық энергиясы үздіксіз кеми беруге, а
л айналу жиілігі үздіксіз арта беруге тиіс. Осы жағдайда өте аз уақыт (

10
-8
с) ішінде
электрон ядроға құлап, атом өзінің өмір сүруін тоқтататындығын есептеп, көз жеткі
зуге болады. Ал бұл барлық атомдардың өте қысқа уақыт ішінде қирайтынын көрсе
теді. Бұған қоса, егер берілген модель дұрыс болса, онда сутегінің оптикалық спект
рі (басқа элементтердің спектрі де) үздіксіз, тұтас болуы керек. Осы екі қорытынды
да тәжірибе деректеріне толығынан қарама-қайшы келеді. Шындығында атом өте о
рнықты жүйе болып табылады және қозбаған күйде жарық шығармайды; атом сызы
қтық оптикалық спектр береді. Сонымен, атомның ядролық (планетарлық) моделі
(классикалық механика және электродинамикамен қосылып) атомның орнықтылығ
ын да, атомдық спектрдің сызықтық сипатта болатынын да түсіндіре алмады. 
Осы тұйыққа тірелуден шығу жолын 1913 ж. Дания физигі Нильс Бор (1885-1
962) тапты. Ол үшін оған классикалық физика түсініктеріне қайшы келетін жорама
лдар енгізуге тура келді. Бор өзінің жорамалдарын екі постулат түрінде ұсынды:
1. Классикалық механика тұрғысынан атомда мүмкін болатын шексіз көп эле
ктрон орбиталары ішінен, шындығында 
m

r=n
ℏ
(n=1,2,…) 
белгілі кванттық шар
ттарды қанағаттандыратын тек кейбір дискретті орбиталар іске асады. Электрон ос
ы стационарлық орбиталардың біреуінің бойымен үдей қозғалғанмен ешбір электро
магниттік толқын (жарық) шығармайды. Осындай орбиталарға сай атомның стацио
нарлық (орнықты) күйдегі энергиясының дискретті мәндері 
(Е
1
, Е
2
, Е
3
,...)
болады.
2. Электрон бір стационарлық күйден екінші стационарлық күйге көшкенде
ғана жарық энергиясы 
ℏ
ω
кванттары түрінде шығарылады немесе жұтылады.
Жарық квантының шамасы араларында электрон кванттық көшу жасайтын с
тационарлық күйлер энергияларының айырмасына тең:
ℏ
ω
=
E
n
−
E
m
.
(2.1)
Осы теңдік 

жүктеу/скачать 5,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: