Өзін-өзі реттейтін процесс. Қабат – өзін-өзі қорғайды бөлік болып табылады. Бұл процес үйкеліс кезінде энергиясын шығарып, өзін-өзі реттеп энергияны пайдаланады. Бұл энергия қабатының құрылысы, сондай-ақ басқа да жағынан оның қирауы да жүреді.
1-1,5 мм аралығында үйкеліс коэффициенті төмендейді, үйкеліс беттеріне арасындағы алшақтық болған кезде серпімді сыртқы қабатының құрылысы және жою процестерінің балансы жүреді. Үйкеліс бөліктері арасындағы алшақтық рұқсат етілген шекті тозу құрылымы 25% аспауы тиіс. Қабатының қалыңдығы 0,0001 0,1 мм дейін.
Өңдеуді екі кезеңге бөлуге болады. Бірінші кезеңде, беткі қабатты күйеден және басқа да ластаушылардан тазалау болып табылады.
Өзін –өзі реттейтін процесінің қоданылуы аясы тұтқыр сұйықтық (газ) ішінде қозғалған қатты дене бетінде немесе температурасы, химиялық құрамы және жылдамдығы әр түрлі екі сұйықтықтың шекарасында пайда болатын өте жұқа сұйықтықтарда болады. Қабат өздігінен жұмыс істеуде беткі жағын сақтап тұруға мүмкін береді. Сондай - ақ көлденең бағытта жылдамдықтың (динамикалық шекаралық қабат), температураның (жылулық не температуралық шекаралық қабат) немесе жеке химиялық құраушылар концентрациясының (диффузиялық не концентрациялық шекаралық қабат) күрт өзгеруімен сипатталады. Бұл қабаттағы ағыстың пайда болуына негізінен сұйықтықтың (газдың) тұтқырлық, жылу өткізгіштік, диффузия қасиеттері әсер етеді.
2
№ 6-7
дәріс
Наноқұрал-жабдықтар
Қарастырылатын сұрақтар (дәріс жоспары):
1. Электронды микроскоп. Сканирлеуші электронды микроскоп
2. Жарықтандырғыш электронды микроскоп.
3.Аналитикалық электронды микроскоп
4. Сканирлеуші зондтық микроскоп. Пьезокристалдар. Сканирлеуші туннельдік микроскоп
5. Атомдық-күштік микроскоптар.
6. Мультифункционалды микроскоптар
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Нанобөлшектерді анықтау, зерттеу және басқаруға арналған құралдар болмағандықтан, оларды ертерек бақылауға мүмкіндік болмады. Қазіргі ғалымдар өздерінен бұрынғы ізашар ғалымдарға қарағанда, әлдеқайда көбірек көруге қабілетті. Қазіргі таңда микроскоптар және басқа да жоғары үлкейткіш құралдардың көмегімен ең кішкентай объектілердің құрылымы мен қасиеттерін зерттеуге болады.
Нанотехнологиялар ғалымдар, инженерлер мен тіпті қаржы мамандарының пәнаралық сабақтарының тұтасқан саласы болып “бір күнде” пайда бола салған жоқ. Нанотехнологияның пайда болуына көптеген сенсациялық ашылулар мен ұзақ жылдар бойы жүргізілген қарқынды зерттеулер және адам тұрмысындағы жаңа бағыттар негізіндегі жаңа кұрал жабдықтардың ашылуы негіз болды.
