Bip  к уш   ол  к ел дг  А л д ы н а   ак  дастарканы м ды   жайы п

Мен  еш  нэрсе  дей  койганым  жок. 
BipaK 
imiMHeH:  «Экец 
мен  шешецнщ  жазыгы  —   сеш  тугандыгы  гана.  Менщ 
жазыгым  —   сен  адам  болсын  деп  кан  токкешм  гана...»  деп 
ойладым.  Кулген  жокпын.  1штен  егЫ п   жылагандай  боп 
отырмын.
«Акыным»  токтайтын  емес.  Бала  коразша  ел1рш  согып 
отыр:  «Ауылда  кара  жумыста  болдым.  Сатпак  ж т т т е р -  
мен,  сары  етек  кыздармен  6ipre  журуге тура  келдг  Кайтер- 
сщ ,  олар  кшм  киюд1  де  бшмейдг  Акыл-ойлары  да  мэз 
емес;  у  них  —   кругозорчик»  деп  кекете  ко кш .  Кулгешм 
жок,  1штей  булыгып,  буырканып,  катты  куйзелд1м.  Акы- 
ры  шыдамым жетпедг
—  Балам,  сен  6ip  оцбайтынныц 6ipeyi  екенсщ!  —  дед1м.
—  Оны  к1м  айтты? —  дед1  булыгып.
—  Оны  озщ айттьщ гой, —  дед1м мен.
—  Жок,  мен  ондай ештене айткам жок, —  дед1  ол.
—   Ендеше,  он  жерден  оцбайтын  неме  екенсщ,  улым,  —  
дед1м.
—  Неге  олай дейаз? —  деп  кып-кызыл  болып  кеттг
Ж 1гтмд1  аздап  сабасына 
Tycipin, 
орнына  кайта  отыр-
гыздым да,  неге олай дегешмд1 тусщд1рд1м.
—  Сенщ  iinin-жегенщ  ец  дэмд1,  киген  кш м щ   ец  сэщц,
—  дед1м  мен  оган.  —   Ермегщ  —   ел1рме  эндер  мен 
ecipix 
билер.  Ал,  осыныц  бэрще  ю мнщ   аркасында  колыц  жетш 
отырганын  бшмеген  екенсщ.  Озщ  су  ш к е н   кудыгыца 
Tynipin 
отырсыц.  Жаман  айтпай,  жаксы  жок,  алда-жалда 
согыс  бола  калса,  сен  ец  алгашкы  урыста  жер  жастана- 
сыц,  сен  сияктылар  кез  келген  кацгыган  окка  душар  бо- 
лады.  Ойткеш  сен  сияктылар  курес  дегеннщ  не  екенш 
бшмейдг  Егер  алгашкы  согыста  жер  жастанбай  аман
231

калдыцдар  бар  гой,  онда  Отанын  сататын  опасыздар  сен 
сияктылардан шыгады...
—  Мен  опасыз  болмаймын, —  дед1  ол.
—   Опасыз  болатыныцды  озщ-ак  айттьщ  гой,  —   дед1м 
мен.
—  Айткан  жокпын, —  деп з1ркшдед1 ол.
М1не,  осы  жерде  мен  ж1гш мнщ   аузынан  шыккан 
niipiK 
создерд1  езше  айта  отырып,  оныц  каншалыкты  азгын  сур- 
леуге аяк басканын дзлелдеп берд1м.
—   Марксизм-ленинизм  классиктерк  «Егер  жумысшы 
табы 
6i3ixi
  укпайтын  болса,  онда  буган  жумысшы  табы 
емес,  6i3  кшэл1м1з»,  —   деген  болатын.  Сенщ  алдыцда  мен 
кшэл1мш,  улым.  Сен1  дурыс  тэрбиелей  алмаган  екенмш. 
Патриотизм  деген  касиетт1  угымныц  не  екенш  сенщ  са- 
наца  жетюзе  алмаганым  гой.  «Ецбек  еткен  емедЬ>.  Ецбек- 
кордыц  сана-сез1м1  улгаяды,  Kocereci  Kerepin,  оркен1  есе- 
дь  Жалакор  жапалактай  жалп  кулайды.  Сен  ецбеккорлар- 
га  жала  жауып  журсщ ,  —   дегешмде  ол  катты  шамданып, 
маган  ала  кез1мен  карады.  Мен  оган  тыныс  берместен 
А.С.Пушкиннщ,  М.Ю.Лермонтовтыц,  В.В.Маяковскийдщ, 
Сэкеннщ,  Кдсымныц,  Сырбайдыц  ел  аузындагы  патриот- 
тык жырларынан узшд1  окып  берд!м.  Ол тан калды.
—   Осыны  ауылдагы  койшылар,  каладагы  жумысшы- 
лар  жатка  бшедг  Ата-баба  салтын,  Отан,  намыс  дэстурш 
шыганга  котерген  жастарга  мен  сенемш,  —   деп  коштас- 
тым.
Бул  эцпм еш   мен  окушылармен  сырласып  айтып  отыр- 
мын.  Жаным  киналып,  намыстанып,  арланып,  iniTefi  куй- 
зелш  айтып  отырмын.  Эрине,  элпндей  эумесерлер  жас- 
тарымыздыц  арасынан  шуде  6ip  гана  кездесетш1  рас.
232

BipaK  бардыц  аты  —   бар.  Оган  кез  жумганмен  —   одан 
арыла  алмайсыц,  «Bip  карын  майды  6ip  кумалак  циргседЬ) 
дегенд1  еске  ала  отырып,  жастарды  б!з  мундай  жарамсыз 
кылыктардан  аулак устауга тикгпм1з.
4
Марксизм-ленинизм  еш  уакытта  да  согысты  адамнын, 
когамнын  тарихындагы  жарасымды  жагдай  деп  ойлаган 
емес.  Кайта  акылга  сыйымсыз,  суркия  нэрсе  деп  тусш дь 
pin  келедь
Bi3  надан  пацифистер  емесшз.  Bi3  согыстан  жшркене- 
м1з.  Улы  Ленин  бул  сырымызды  будан  жарты  гасыр  бу- 
рын  терен  ойланып  айткан  да,  жазган  да.  Буган  Лениннщ 
03i  кол  койган  6ipiHnii  тарихи  документ  —   Б т м   туралы 
декрет  толык  куэ.  Сол  ак  ниеттшке,  бейбггш ш кке  айны- 
мас  адал  екешм1зд1  б1здщ  жарты  гасырлык  жаркын  та- 
рихымыз  достарымыз  алдында  болсын,  кас  душпан  ал- 
дында болсын дэлелдеп  бердь
0ткен   согыс  совет  халкы  ymiH,  букш  прогресшш  адам­
зат  ушш  ен  катал  сын  болды.  Б1з  нагыз  арсыз,  нагыз  жек- 
сурын  агрессорга  карсы  касиетт1  курес  ж урпздж .  Адам 
баласыныц  басына  тускен  ец  азапты,  ец  ауыр  сынга  то- 
теп  6epin,  канкуйлы  жаумен  алысу  ауыртпалыгы  б1здщ 
халкымыздыц  иыгына  тустг  Ол  осы  жолда  миллионда- 
ган  ул-кыздарыныц  жауказын  ©MipiH  курбан  етш,  толар- 
сактан  кан  Kernin,  кисапсыз  киыншылыкты  бастан  кепнр- 
дь  Bi3  согыстыц  алгашкы  жылында  жаудыц  бастырма- 
лай  оршеленген  басым  куипнен  ш епнуге  мэжбур  болдык. 
Б1з  киян-кеск1  кыргынга  тотеп  6epin,  душпанныц  сагын 
сындырдык,  оны  шегшд1рдж,  окшелей  кудык.  Баскыншы- 
лар  тепюсшен  оз  Отанымызды,  кулдыкта  болган  Европа
___ =
----   233  ---- =
-----

елдерш  азат  етш,  акырында  жауды  ез  жерше  тыксырдык, 
ордасына  ойран  салып,  жещс  туын  тж тж .  Б1з  Улы 
Октябрьдщ  жещстерш  коргап  калдьщ.  Б1з  прогресинл 
адам  баласыньщ,  колымен  жасалган  ец  асыл  моральдык, 
мэдени-материалдык  байлык  атаулыныц  бэрш  фашизмнщ 
кара  тунек  апатынан  сактап  калдык.  Б1здщ  басты  ж ещ сь 
м1з,  MiHe,  осында.
Совет  Армиясы  —   бейбгг  ецбектщ  сешмд1  сакшысы. 
0 з ш щ   сансыз  шайкастарда  шыцдалган  каЬарман  Карулы 
Куштерше  калткысыз  сенген  совет  халкы  em6ip  алацсыз 
ецбек  етш,  букш  адамзаттыц  сэулегп  болашагы  —   ком- 
мунизмге  дацгыл  жол  салып  келедг  Б1здщ  философиямыз 
да,  поэзиямыз  да,  б1здщ  психологиямыз  да  осы  жолдагы 
шабытты  шерумен  сипатталады.
Философиясыз —  поэзия  жок.
Поэзиясыз —  философия  жок.
Психологиясыз  —   адам  мен  адамныц  арасындагы  ка- 
рым-катынас  em6ip  мумюн  емес.
Адам  мен  адамныц  арасындагы  карым-катынассыз  ец­
бекте  болсын,  согыста  болсын  ешкандай  психология  бо- 
луы  MyMKiH  емес.
Ецбек  пен  согыс  адамдар  арасындагы  карым-катынас- 
ты  6ip  жагынан  киындата  туссе,  екшип  жагынан  барынша 
жецшдететш1  акикат.  Психологияныц  кат-кабат  мэш  де 
осында.  Б1здер,  эдебиет  пен  онер  кайраткерлер1,  осыны 
жаксы  угуымыз  керек.  Ецбекте  болсын,  согыста  болсын, 
барын  салып,  енеге  керсетш  ж уретш   нагыз  саналы  ердщ 
сан  кырлы  бейнесш  сомдауга  муныц  тип зер  пайдасы 
елш еуаз.  Ецбектеп  кемсоктар,  согыстагы  коркактар,  эде- 
биеттеп,  онер  мен  гылымдагы  шоркактар  б1зге,  мейлшше, 
ж ш р к е ш и т ,  мейлшше,  жат.
234

Улы  Октябрь  елуден  асып,  алпыска  адым  басты.  Бул 
жолда  талай  тар  жол,  тайгак  кешулер  болды.  Жецютердщ 
жем1сш  де,  сэтЫзджтердщ  куш ш ш ш   де  таттык.  Б1з  ер- 
жеттж,  шьщдалдык.  Ka3ip  анык  кемелденген  шакка  кел-
дж.  М1не,  сондыктан  б!з  совет  адамыньщ  айрыкша  касиет- 
тер1н,  оныц  жасампаздыгы  мен  ерлжш  терец  толгап,  ак- 
тарыла  жырлауымыз  керек,  адам  бойындаты  кемшшжт1 
аса  бш прлж пен,  улкен  сез1мталдьжпен,  ептш жпен  сынап 
отыруымыз  керек.  Б1здщ  кулл1  эскери-патриоттык  тэрбие 
жумысымыз  мына  кагидаларта  суйену1  керек  кой  деп 
бшемш:
халыктардыц шынайы достыгы;
совет адамдарыныц ецбектеп,  сотыстагы табандылыты;
касиетт1  патриотизм  ce3iMi;
ецбекте  болсын,  сотыста  болсын,  халкымыздыц  жап­
пай  е р л т .  Сонда  тана  6i3  жас  урпакты  ага  урпактыц 
революциялык,  жауынгерлж,  ецбек  дэстурлер1  рухында 
тэрбиелеп  ecipe  аламыз.  Муны  6i3  ерлж тщ   зацды  жалта- 
сы деп утамыз.
235

жүктеу/скачать 5,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: