39
емес. Бұл адамдарды ешқандай айыппұл мен тиымдар өзгерте алмайды. Көп жылдар бойы шылым шегіп келе жатқандар жаман әдетінен қандай да бір кезекті жаңа қаулы шыққандықтан емес, тек қана өзінің ерік-жігері мен қалауының арқасында ғана құтылуы мүмкін. Бірақта егерде сіздер қоғамдық орында шылым шегетін болсаңыз, жаныңызда үлкендерге еліктеушілігі басым болып келетін балалар болуы мүмкін. Балалар шылым шегу – жаман әдет, шылымның түтіні денсаулыққа зиянды екендігін әлі түсіне бермейді. Олар тек ашық түсті қорапша мен әдемі жасалынған тұтатқышты алып біртіндеп түтін шығара бастаған аға мен тәтені ғана көреді. Әрине, мұндай күдікті ләззаттың дәмін әрбір бала татып көргісі келеді. Жәнеде дәмін татқаннан соң тастай алмай кеткендер өте көп. Ал, егерде бала шылым шекпейтін жанұяда өссе және ол көшеде, дәмхана мен мейрамханада шылым шеккен адамды көрмесе, егерде телеарна жарнамаларынан шылымды көрсетулерін қойса, оның миында шылым шегу туралы ешбір ой қалмайды. Міне, сондықтан да қоғамдық орындарда шылым шегуге тиым салу біз үшін бұл әдеттен құтылуға жәрдемдесетініне мен сенімдімін. Бірден болмаса да, бір буыннан соң солай болады. Ал, шылым шегуші, оны тастағысы келмейтіндер өздерін ешкім көрмейтін жерде темекіні тек үйлерінде шексін.