Л. Т. Серкебаева «автоматтандырылған жобалау мен өҢдіріс жүйелері»



Pdf көрінісі
бет2/4
Дата31.03.2017
өлшемі1,97 Mb.
#10767
1   2   3   4

 

22.


 

«Градиент» командасы қай құралдар тақтасында орналасқан? 

A)

 

«Редактирование» 



B)

 

«Рисование» 



C)

 

«Моделирование»  



D)

 

«Вид»  



E)

 

«Визуальные стили»  



 

23.


 

Суретте көрсетілген объект қай командаға сәйкес келеді? 

 

A)

 



«Многоугольник» 

B)

 



«Прямоугольник» 

C)

 



«Массив»  

D)

 



«Отрезок»  

E)

 



«Сплайн»  

 

24.


 

Суретте көрсетілген объект қай командаға сәйкес келеді? 

 

A)

 



«Многоугольник» 

B)

 



«Прямоугольник» 

C)

 



«Полилиния»  

D)

 



«Отрезок»  

E)

 



«Сплайн»  

 

15 

 

2 Тақырып. Редакциялау командалары   



 

AutoCad  2013  жүйесінің  редакциялау  командалары  сызбаға  әртүрлі 

өзгерістер енгізуге мүмкіндік береді. Сызбаға өзгерістер енгізуге түрлі себептер 

болады.  

Командалар «Редактирование» құралдар тақтасында орналасқан.  

 

 



 

10 сурет - 

«Редактирование» құралдар тақтасы 

 

«Редактирование» 

құралдар 

тақтасында 

орналасқан 

командалар 

келесіоперацияларды орындауға мүмкіндік береді: 

 



объектілерді өшіру; 

 



объектілерді тұтқалары арқылы редакциялау

 



объектілердің орнын ауыстыру; 

 



объектілердің көшірмесін жасау; 

 



объектілердің айналы кескіні; 

 



массив жасау; 

 



ұқсас объектілерді жасау; 

 



объектілерді бұру; 

 



фаскаларды орындау; 

 



түйіндесулерді орындау; 

 



объектілерді ұзарту; 

 



объектілерді кесу; 

 



объектіні үзу; 

 



объектіні бөлшектеу; 

 



объектілерді «қасиеттер» терезесінде редакциялау; 

 



объектілерді масштабтау. 

Объктілерді  өшіру  үшін  «Стереть»  командасы  қолданылады.  Бұл 

команданы  құлама  мәзірінің  «Редактирование»  бөлімінде  немесе  құралдар 

тақтасында 

 пиктограммасын басу арқылы шақыруға болады. 

Команда  іске  асырылған  соң,  командалық  жолда  өшірілетін  объектіні 

көрсету  керек.  Белгіленген  объект  сызықтары  нүктелі  сызықпен  белгіленіп 

тұрады. Содан соң «Enter» пернесін басу арқылы белгіленген объект өшіріледі.  

Егер  бірден  бірнеше  объектіні  өшіру  керек  болса,  онда  курсордың 

көмегімен бұл объектілерді бірдей белгілеп алып, «Enter» пернесін басу арқылы 

команданы орындаймыз.  

Объектілердің  көшірмесін  жасау  үшін  «Копировать»  командасы 

қолданылады.  Бұл  команданы  құлама  мәзірдің  «Редактирование»  бөлімінен 

немесе  құралдар  тақтасындағы 

  пиктограммасын  басу  арқылы  шақыруға 

болады.  Командалық  жолда  көшірмесі  алынатын  объектілерді  белгілеуге 



16 

 

сұраныс  жазылады.  Тышқанның  сол  жақ  батырмасын  басу  арқылы  объектіні 



белгілейміз.  Содан  соң  «Enter»  пернесін  басу  арқылы  объектілерді  белгілеуді 

аяқтаймыз  да,  базалық  нүктенің  параметрін  немесе  көшіруді  координаталар 

арқылы  беруге  болады.  Операцияны  дәл  орындау  үшін,  базалық  нүктені 

таңдағанда объектілік байлауды (объектная привязка F3) пайдалану керек.  

Объектілердің  айналы  көшірмесін  салу  үшін  «Зеркало»  командасы 

қолданады.  «Зеркало»  командасын  құлама  мәзірдің  «Рисование»  бөлімінен 

немесе  құралдар  тақтасындағы 

  пиктограммасын  басу  арқылы  шақыруға 

болады. Командалық жолда келесі хабар пайда болады: 

  

Содан  соң  бағдарлама  айналы  көшірмесін  жасау  керек  объектіні 



белгілеуге  ұсынады.  Тышқанның  сол  жақ  батырмасын  басу  арқылы  объектіні 

белгілейміз.  Белгілеуді  «Enter»  пернесін  басу  арқылы  аяқтаймыз.  Әрі  қарай 

бағдарлама симметрия өсінің бірінші және екінші нүктесін көрсетуді ұсынады. 

Бастапқы объектіні жою керек пе деген сұраққа жоқ деп жауап бересіз, «Enter» 

пернесін басқаннан кейін, бағдарлама команданы аяқтайды, графикалық алаңда 

бастапқы объектінің айналы көшірмесі пайда болады. 



Массив  командасы  тік  бұрышты,  дөңгелек  немесе  траектория  бойынша 

массивтер  жасауға  мүмкіндік  береді.  Массив  командасын  құлама  мәзірдің 

Редактирование  бөлімінен  немесе  құралдар  тақтасында 

  пиктограммасын 

басу  арқылы  шақыруға  болады.  Егер  тік  бұрышты  массив  жасау  керек  болса, 

массивтің «Проямоугольный массив» түрін таңдаймыз. Әрі қарай көбейтілетін 

объектіні таңдаймыз. Ол үшін «Выберите объекты» командасы анықталған соң, 

графикалық    алаңда  объектіні  белгілейміз.  Объектілерді  таңдағаннан  кейін, 

«Enter»  батырмасын  басып,  қатарлар  мен  бағандардың  сандарын,  қатарлар 

арасындағы қашықтықты, бағандар арасындағы қашықтықты енгіземіз. Дайын 

массивке  өзгерістер  де  енгізуге  болады.  Ол  үшін,  тышқанның  оң  жақ 

батырмасын  шерту  арқылы,  контексттік  мәзір  командаларын  ашамыз. 

Командалар  тізімінде  «Быстрые  свойства»  элементін  таңдап,  суретте 

көрсетілген параметрлерді өзгерте аламыз.  

 

 

 



11 сурет - «Прямоугольный массив» типті элементті өзгерту терезесі  

 

17 

 

Егер  дөңгелек  массив  жасау  керек  болса,  массивтің  «Круговой  массив» 



түрін  таңдаймыз.  Объектіні  белгілейміз,  «Enter»  батырмасын  басамыз.  Содан 

соң  массив  центрін  енгіземіз  немесе  интерактивті  түрде  графикалық  алаңда 

тышқан  көмегімен  белгілейміз.  Дөңгелек  массивті  «Базовая  точка»  немесе  

«Ось вращения» түрімен жасауға болады. Суретте дөңгелек массивтің екі түрі 

көрсетілген.  

 

 



 

12 сурет - «Круговой массив» элементінің түрлері 

 

Объектілердің  орнын  ауыстыру  «Переместить»  командасының 



көмегімен  жүзеге  асырылады.  «Переместить»  командасын  құлама  мәзірдің 

Редактирование  бөлімінен  немесе  құралдар  тақтасындағы 

  пиктограммасын 

басу арқылы шақыруға болады.  

Объектілерді  бұру  «Повернуть»  командасының  көмегімен  жүзеге 

асырылады. «Повернуть» командасын Редактирование құлама мәзірінен немесе 

құралдар тақтасында 

 пиктграммасын басу арқылы шақыруға болады.  

AutoCad  жүйесінде  объектілерді  бір  шекара  сызығына  дейін  ұзартуға 

болады.  Ол  «Удлинить»  командасының  көмегімен  жүзеге  асырылады. 

Ұзартуға  келетін  объектілер:  кесінділер,  доғалар,  полисызықтар.  «Удлинить» 

командасын  Редактирование  құлама  мәзірінен  немесе  құралдар  тақтасындағы 

 пиктограммасын басу арқылы шақыруға болады. 

«Обрезать» командасы берілген сызық бойынша объектінің бөлігін кесіп 

тастауға  мүмкіндік  береді.  «Обрезать»  командасы  құлама  мәзірдің 

Редактирование  бөлімінен  немесе  құралдар  тақтасындағы 

  пиктограммасын 

басу арқылы шақыруға болады.  

AutoCad  жүйесінде  салынған  объектілерді  «Свойства»  терезесінде  де 

редакциялауға  болады.  «Свойства»  диалогтық  терезесі  объектілердің 

қасиеттерін  көру  мен  өзгертудің  негізгі  құралы  болып  табылады.  Бұл  терезе 

көмегімен  өзгертуге  жататын  кез  келген  қасиеттерді  редакциялауға  болады, 

оның ішінде: 

 



барлық объектілерге тән жалпы қасиеттерді (түс, қабат, сызықтың түрі, 

сызық түрінің масштабы, баспа стилі, сызықтың қалындығы, биіктік) өзгерту; 

 

объектілердің, 



оның 

ішіндегі 

парақ 

кеңістігіндегі 



көрініс 

экрандарының да, геометриялық қасиеттерін өзгерту

 

мәтін мазмұның және қасиетін өзгерту; 



18 

 



 

өлшем блоктарының барлық параметрлерін өзгерту

 

гипербайлансытарды өзгерту.  



«Свойства»  терзезесін  ашу  үшін,  кез  келеген  объектіні  белгілеп, 

тышқанның  оң  жақ  батырмасын  шерту.  Нәтижесінде  экранда  келесі  терезе 

ашылады.  

 

 



 

13 сурет - «Свойства» диалогтық терезесі 

 

«Свойства» диалогтық терезені келесі жолдармен шақыруға болады: 



 

«Стандартная» құралдар тақтасында 



 пиктограммасы арқылы; 

 



Редактировать құлама мәзірі – Свойства пункті; 

 



Контекссттік мәзір арқылы

 



Объектілердің ішінде көбісінің  қасиеттері  терезесінен  тышқанның сол 

батырмасымен объектіні екі рет шертіп қалып, шақыруға болады; 

 

Пернетақтадан  командалық  жолда  ОКНОСВ  командасын  енгізу 



арқылы. 

19 

 

Диалогтық терезедегі параметрлерді шақыру батырмаларының көмегімен 



жаңа  параметрлерді  қосымша диалогтық  терезелерден  таңдау  арқылы  енгізуге 

болады. 


Диалогтық  терезеде  сұр  түспен  берілген  қасиеттер  өзгертуге  келмейді 

және тек көрсету үшін ғана арнлаған.  

Диалогтық  терезеде  қасиеттер  тізімі  белгіленген  объектіге  немесе 

объектілер тобына байланысты. 

Егер бірде-бір объект таңдалмаса, терезеде объект қасиеттерінің ағымдық 

күйі  туралы,  баспа  стилі  туралы,  көрініс  экрандары  мен  қолданбалы 

координаталар жүйесі туралы мәліметтер көрсетіледі.  

Егер  бір  объект  таңдалса,  терезеде  бұл  объектінің  жалпы  және 

геометриялық қасиеттері көрсетіледі.  

Егер  бір  типті  бірнеше  объектілер  таңдалатын  болса,  терезеде  осы 

объектілерге ортақ жалпы және геометриялық қасиеттері көрсетіледі. 

Егер әртүрлі типтерге жататын объектілер таңдалатын болса, терезеде тек 

жалпы қасиеттер көрсетіледі. Төмендегі суретте бірде-бір объект таңдалмаған.  

 

 



 

14 сурет - «Свойства» диалогтық терезесі 



20 

 

Тәжірибелік тапсырма. 



Тақырыбы: Редакциялау командалары 

 

«Прямоугольник»  командасы  көмегімен  төртбұрыш  объектісін  тұрғызу. 

Объектіге «Градиенттік заливка» операциясын қолдану. Төртбұрыштың екі жақ 

қабырғасының өлшемін орнату (5 сурет).  

 

     


 

 

15 сурет - Бастапқы объект пен «Повернуть» командасының нәтижесі 



 

Бұл  объектіге  «Повернуть»  командасын  қолдану.  Сол  жақтағы  төменгі 

бұрышын  базалық  нүкте  ретінде  алу  (600,900),  айналдыру  бұрышы  270  (5 

сурет).  

«Отрезок» командасы көмегімен графикалық алаңда үшбұрыш объектісін 

тұрғызу.  Оң  жақ  қабырғасы  1000  бірлікке  тең  болу  керек.  Қабырғаның 

(катеттің) өлшемін орнату. Объектіге «Зеркало» командасын қолдану. Нәтижесі 

суретте көрсетілген. Назар аударыңыз: қабырғаның өлшемі көшірілмейді.  

 

     


 

 

16 сурет - Бастапқы объект пен «Зеркало» командасының нәтижесі 



 

«Круг»  командасы  көмегімен  диагоналі  600  бірлікке  тең  шеңберді 

тұрғызу.  Шеңбер  объектісіне  үшкен  масштабты  «Штриховка»  командасын 

қолдану.  «Копировать»  командасын  таңдау.  Командалық  жолда  «Выберите 

объект»  сөзінен  кейін  шеңберді  тышқанның  сол  жақ  батырмасын  шертіп, 

белгілеу.  Объектіні  көшіру.  Нәтижесі  суретте  көрсетілген.  Назар  аударыңыз: 

объектінің қасиеттері көшірілмейді (штрихтау және өлшемі).    


21 

 

    



 

 

17 сурет  - Бастапқы объект пен «Копировать» командасының нәтижесі 



 

«Прямоугольник»  командасы  көмегімен  тік  төртбұрыш  тұрғызу.  Бұл 

объектіге  «Прямоугольный  массив»  командасын  қолдану.  Нәтижесі  суретте 

көрсетілген.   

 

    


 

 

18 сурет - Бастапқы объект пен «Прямоугольный массив» командасының 



нәтижесі 

 

«Прямоугольник» командасы көмегімен 3 тік төртбұрыш тұрғызу. Екінші 



және  үшінші  төртбұрыштарға  «Градиенттік  заливка»  орнату.  «Переместить» 

команасы  көмегімен  суреттің  оң  жақ  бөлігінде  көрсетілгендей  орналастыру. 

Контексттік мәзір арқылы «Порядок прорисовки» элементін таңдап, «На задний 

план», «На передний план» командаларын қолдану.  

 

    


 

 

19 сурет - Бастапқы объект пен «Переместить» командасының нәтижесі 



22 

 

«Редакциялау командалары» тақырыбынан тест сұрақтары 



 

1.

 



Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)



 

«Зеркало» 

B)

 

«Копирование» 



C)

 

«Массив» 



D)

 

«Повернуть» 



E)

 

«Наложить»  



 

2.

 



Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)



 

«Зеркало» 

B)

 

«Копирование» 



C)

 

«Массив» 



D)

 

«Повернуть» 



E)

 

«Наложить» 



 

3.

 



Көрсетілген пиктограмма қай командаға сәйкес келеді 

A)



 

«Масштаб» 

B)

 

«Смещение» 



C)

 

«Переместить» 



D)

 

«Копировать» 



E)

 

«Стереть» 



 

4.

 



Көрсетілген пиктограмма қай командаға сәйкес келеді 

A)



 

«Масштаб» 

B)

 

«Смещение» 



C)

 

«Переместить» 



D)

 

«Копировать» 



E)

 

«Стереть» 



 

5.

 



Көрсетілген пиктограмма қай командаға сәйкес келеді 

?  


A)

 

«Масштаб» 



B)

 

«Смещение» 



C)

 

«Переместить» 



D)

 

«Копировать» 



23 

 

E)



 

«Стереть» 

 

6.

 



Көрсетілген пиктограмма қай командаға сәйкес келеді  ? 

A)

 



«Кругой массив» 

B)

 



«Прямоугольный массив» 

C)

 



«Массив по траектории» 

D)

 



«Простой массив» 

E)

 



«Сложный массив» 

 

7.



 

Көрсетілген пиктограмма қай командаға сәйкес келеді 

A)

 



«Кругой массив» 

B)

 



«Прямоугольный массив» 

C)

 



«Массив по траектории» 

D)

 



«Простой массив» 

E)

 



«Сложный массив» 

 

8.



 

Көрсетілген пиктограмма қай командаға сәйкес келеді 

A)

 



«Кругой массив» 

B)

 



«Прямоугольный массив» 

C)

 



«Массив по траектории» 

D)

 



«Простой массив» 

E)

 



«Сложный массив» 

 

9.



 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Прямоугольный массив» 

B)

 



«Круговой массив» 

C)

 



«Копирование» 

D)

 



«Перемещение» 

E)

 



«Зеркало»  

 

10.



 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Прямоугольный массив» 

B)

 



«Круговой массив» 

24 

 

C)



 

«Копирование» 

D)

 

«Перемещение» 



E)

 

«Зеркало» 



 

11.


 

Объектіні өшіру үшін қай команда қолданылады? 

A)

 

«Удалить» 



B)

 

«Стереть» 



C)

 

«Копирование» 



D)

 

«Перемещение» 



E)

 

«Зеркало» 



 

12.


 

Объектінің орнын ауыстыру үшін қай команда қолданылады? 

A)

 

«Удалить» 



B)

 

«Стереть» 



C)

 

«Копирование» 



D)

 

«Перемещение» 



E)

 

«Зеркало» 



 

13.


 

Объектінің айналы көшірмесін жасау үшін қай команда қолданылады? 

A)

 

«Удалить» 



B)

 

«Стереть» 



C)

 

«Копирование» 



D)

 

«Перемещение» 



E)

 

«Зеркало» 



 

14.


 

Объектілерді кесу үшін қай команда қолданылады? 

A)

 

«Обрезать» 



B)

 

«Стереть» 



C)

 

«Копирование» 



D)

 

«Разорвать» 



E)

 

«Зеркало» 



 

15.


 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Прямоугольный массив» 

B)

 



«Круговой массив» 

C)

 



«Копирование» 

D)

 



«Перемещение» 

E)

 



«Зеркало»  

 

25 

 

16.



 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Разорвать» 

B)

 



«Разорвать в точке» 

C)

 



«Фаска» 

D)

 



«Перемещение» 

E)

 



«Соединить»  

 

17.


 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Разорвать» 

B)

 



«Разорвать в точке» 

C)

 



«Фаска» 

D)

 



«Перемещение» 

E)

 



«Соединить»  

 

18.


 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Разорвать» 

B)

 



«Разорвать в точке» 

C)

 



«Фаска» 

D)

 



«Перемещение» 

E)

 



«Соединить»  

 

19.


 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Разорвать» 

B)

 



«Расчленить» 

C)

 



«Фаска» 

D)

 



«Перемещение» 

E)

 



«Соединить»  

 

20.


 

Суретте редакциялау командасының қай командасы көрсетілген? 

 

A)

 



«Разорвать» 

B)

 



«Расчленить» 

C)

 



«Масштаб» 

D)

 



«Фаска» 

E)

 



«Соединить»  

26 

 

3 Тақырып. AutoCad 2013 жүйесінде мәтінмен жұмыс 



 

AutoCad  жүйесінде  мәтін  деп  бөлек  объектіні  айтады.  Өлшем  мәндері 

мәтін ретінде қабылданбайды.  

AutoCAD  жүйесінде  мәтінннің  екі  түрін  ажыратады:  бір  қатарлы  мәтін, 

көп  қатарлы  мәтін.  Енгізу  командасы  келесі  Рисование  –  Текст  – 

Многострочный / Однострочный 

.  

Бір  қатарлы  мәтінді  енгізу  үшін  Рисование  –  Текст  –  Однострочный 



командасын таңдаймыз.  

Бір қатарлы мәтінді енгізу тәртібі. 

Бірінші символдың орнын көрсету керек. Мәтіннің биіктігін және бұрылу 

бұрышын енгізу. Мәтінді енгізу. Жолдың соңында Enter пернесін басу.  

Бір қатарлы мәтіннің стилін орнату.  

Рисование  –  Текст  –  Однострочный  командасын  таңдау.  С  (стиль) 

командасын  енгізу.  «Имя  стиля»  сұранысына  ағымдағы  стиль  атын  енгізу. 

Стильдер тізімін алу үшін ? енгізіп, екі рет  Enter пернесін басу керек.   

Бір  қатарлы  мәтінді  анықтау  кезінде  командалық  жолда  келесі  сұраныс 

шығады: 

.  Графикалық 

алаңда  кез  келген  орынды  тышқанның  сол  жақ  батырмасын  басып  белгілеу. 

Нәтижесінде 

командалық 

жолда 


келесі 

сұраныс 


анықталады: 

.  Мәтіннің  биіктігін  анықтау.  Мысалы,  45.  Биіктігін 

белгілеген  соң,  командалық  жолда  тағы  да  өзгеріс  пайда  болады: 

  мәтіннің  айналу  бұрышын  енгізу  керек. 

Мысалы,  40.  Графикалық  алаңда  курсор  орнына  кез  келген  мәтінді  енгіземіз. 

Жоғарыда анықталған параметрлерге сәйкес, нәтижесі суретте көрсетілген.  

 

 

 



20 сурет - «Однострочный текст» командасын пайдалану 

  

Көп қатарлы мәтінді енгізу тәртібі. 

Рисование  –  Текст  –  Многострочный.  Мәтін  енгізілетін  аймақтың 

шекарасын енгізу. «Формат текста» тақтасы мен мәтіндік редактордың терезесі 

ашылады. Мәтіннің бірінші жолының басталатын орнын көрсету үшін «Первая 


27 

 

строка»  маркерін,  ал  қалған  жолдар  үшін  «Абзац»  маркерін  пайдалану  керек. 



Табуляция  орнын  беру  үшін  горизонталь  сызғышты  пайдалану.  Мәтіндік 

стильді  орнату  үшін  редактор  тақтасындағы  «Стиль»  тізімін  ашып,  қажетті 

стильді таңдау. Мәтінді енгізу. Құралдар көмегімен мәтін форматын өзгерту.   

«Многострочный  текст»  командасын  таңдау  кезінде  командалық  жолда 

келесі  сұраныс  анықталады: 

.  Графикалық  алаңда  кез 

келген  облысты  белгілеу  керек.  Дәо  сол  уақытта  командалық  жолда  келесі 

сұраныс анықталады:  

 

Облысты  белгілегеннен  кейін,  графикалық  алаңда  көп  қатарлы  мәтінді 



енгізуге  арналған  мәтіндік  редактор  ашылады.  Бұл  редактор  суретте 

көрсетілген.    

 

 

  



21 сурет - «Многострочный текст» командасының мәтіндік редакторы 

 

Мәтіндік редакторда мәтіннің бірнеше параметрлеріне өзгертуге арналған 



командалар бар.  

Мәтіннің стилін орнату үшін 

 пернесін қолданамыз. AutoCad 

жүйесінде пайдаланушы өз стилін жасақтауға мүмкіндік бар.  

Енгізілген мәтіннің шрифт түрін өзгерту үшін 

 пернесін 

қолданамыз.  

Мәтін  биіктігі 

  пернесі  көмегімен  енгізіледі.  Пайдаланушы  кез 

келген өлшемді енгізе алады.   




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет