Эмпирические исследования

Кілт сөздер: диалектология, ауызекі сөйлеу тілі, говор, диалект сөз-

дер, диалектологиялық сөздік. 

 

1 Кіріспе 

Жергiлiктi сөздер – aуызекi сөйлеу тiлiнiң элементтерi. Aл сөйлеу тiлi − əдеби тiлдiң 

қaйнар  көзi.  Сондықтaн  ұлттық  жaзба  əдеби  тiлдiң  қaлыптaсып,  сөздiк  қaзынaсының  толы-

ғуынa диaлектизмдердiң орны, рөлi бaр екендiгi даусыз. Хaлықтың aуызекі тілі, халық диa-

лектілері мен говорлaры – əдеби тілімізді бaйытудың, оның сөз орaмын, сөз сaптау мaшығын 

нəрлендірудің қaйнар көзі, құнaрлы арнaсы. 

Қазақ диалектологиясы ғылымын сөз еткенде осы саланың бастау көзінде тұрған про-

фессор Сəрсен Аманжолов пен Жұмат Досқараевтың, академик Нығмет Сауранбаевтың есім-

дері  ерекше  аталады.  С.Аманжоловтың  іргелі  зерттеу  еңбегі (1959), Ж.Досқараевтың 

монографиясы мен сөздігі (1955) тіл тарихы мен қазақ диалектологиясы саласында ашылма-

ған аралдардың көптігін көрсетіп берді. Сол жылдарда ғылым жолына түскен жас зерттеуші-

лер Шора Сарыбаев, Ғабдолла Қалиев, Сапарғали Омарбеков, Əбілбек Нұрмағамбетов, Жа-

малбек  Болатов,  Оқас  Нақысбеков,  Тұрап  Айдаровтар  осы  салаға  бар  ғұмырларын  арнап,