Ф-әД-001/046 №9 Практикалық сабақтың тақырыбы

Ф-ӘД-001/046 

 

 

1 

Ф-ӘД-001/046 

№ 9  Практикалық сабақтың тақырыбы: Сөйлем түрлері 

 

Практикалық сабақтың мақсаты мен  міндеттері:  Сөйлем түрлері жасалу жолдары 

мен ерекшеліктерін түсіндіру. 

Практикалық сабақтың мазмұны:  

 

ﺃﻟﺠﻣﻠﺔ ﺍﻹﺴﻣﻴﺔ–Есімді сөйлем 

 

ﺇ ﻭ ﺧﺒﺭ ﺘﺴﻣﻰ ﺠﻣﻠﺔ ﺇﺴﻣﻴﺔﻛﻞ ﺠﻣﻠﺔ ﺘﺘﺭﻜﺐ ﻣﻥ ﻤﺑﺘﺪ–бастауыш пен баяндауыштан 

тұратын әрбір сөйлем есімді сөйлем деп аталады. (Берілген ережедегі “ﻤﺑﺘﺪﺃ 

[mubtada’un]–бастауыш” және “ﺧﺒﺭ [ĥabarun]–баяндауыш” есімді сөйлемнің 

бастауышы мен баяндауышы болып табылады. (Етістікті сөйлемнің 

бастауышы мен баяндауышы, араб тілінде, басқаша аталады).  

.ﺔﻟﻣﺠﻟﺍ ﻝﻮﺃ ﻰﻓ ﻉﻮﻓﺭﻣ ﻡﺴﺇ ﺃﺪﺘﺑﻣﻠﺃ–сөйлем басындағы атау септігіндегі есім сөз 

есімді сөйлемнің бастауышы деп аталады. 

 ﺠﻤﻟﺔ ﻤﻔﻳﺪﺓﺃﻟﺧﺑﺭ  ﺇﺴﻡ ﻣﺭﻓﻮﻉ ﻳﻜﻮﻥ ﻤﻊ ﺃﻠﻣﺑﺘﺪﺇ–атау септігіндегі есімді сөйлемнің 

баяндауышы бастауышпен бірге аяқталған сөйлемді білдіреді. 

Арабтар баяндауыштың сөйлемдегі орнына қарай, егер сөйлем есім 

сөзден басталса, сөйлемде етістіктің болуына қарамастан, есімді сөйлем, ал 

егер сөйлем етістіктен басталса, етістікті сөйлем деп атайды. 

Қазақ, орыс тілдерінде сөйлемнің баяндауышы етістіктен жасалған 

сөйлем–етістікті сөйлем де, есім сөзден жасалса–есімді сөйлем деп аталады.  

Араб тіліндегі есімді сөйлемнің баяндауышы зат, сын есімдерден, 

есімшелерден, септеулікпен келген зат есімнен және үстеуден жасалуы 

мүмкін.