"фараби əлемі" атты халықаралық ғылыми конференция материалдары
жүктеу/скачать 2,79 Mb. Pdf көрінісі
|
|
БАЙҒАНИН АУДАНЫ ЖЕМ ӨЗЕНІНІҢ БАЛЫҚТАРЫНЫҢ БИОАЛУАНДЫЛЫҒЫ Жолдас А. М. Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе Өңірлік Мемлекеттік Университеті serim2017@mail.ru Жем өзені ұзындығы 712 км, Ақтөбе жəне Атырау облыстары жерімен ағып өтеді. Жем өзені Мұғалжар тауларынан бастау алып, Каспий теңізіне құяды. Суы көктемде тасиды. Кей жылдары теңізге жетпей, сорға сіңіп кетеді. .Негізінен қар суымен толығады. Қарашада суы қатып, сəуірде ериді. Əдебиет көздеріне сүйенетін болсақ, Жем өзенінің ихтиофаунасы балықтардың 6-отрядқа,8 - тұқымдастығына жатқызылатын 23 түрінен тұратыны анықталды. Оларды реофильдік, ағынды суларды мекендейтін (подуст), лимнофильдер, тоғандар мен көлдердегі тұрақты суларды мекендейтіндер (мөңке, оңғақ, қызылқанат) жəне жалпы тұщы сулы, тұрақты сулармен қатар ағынды суларды мекендейтіндер (шортан, алабұға, торта балық) деп айырады. Жем өзенінде мекен ететін балықтардың ең басым түрлері Тұқытəрізділер отрядының өкілдері. Жем өзенінде балықтардың келесі отрядтарының өкілдері кездеседі: 1.Шаншар-балықтəрізділер отряды – Отряд Колюшкообразные Gasterosteiformes – Отряд тармағы Шаншар-балықтектестер – Подотряд Колюшковидные Gasterosteoidei –Тiкенектiлер тұқымдасы–Семейство Колюшковые – Gasterosteidae. 2. Тұқытəрізділер отряды – Отряд Карпообразные – Cypriniformes Отряд тармағы Тұқытектестер – Подотряд Карповидные – Cyprinoidei Тұқылар тұқымдасы – Семейство Карповые – Cyprinidae. 3. Алабұғатəрізділер отряды – Отряд Окунеобразные – Perciformes Отряд тармағы Алабұғатектестер – Подотряд Окуневидные–Percoidei Алабұғалар тұқымдасы – Семейство Окуневые Percidae. Шырма-балықтар тұқымдасы – Семейство Вьюновые – Сobitidae Бұзаубас-балықтар тұқымдасы – Семейство Бычковые – Gobiidae 4.Жайынтəрізділер отряды – Отряд Сомообразные – Siluriformes Жайындар тұқымдасы – Отряд Сомовые – Siluridae 5.Албырттəрізділер отряды– Отряд Лососеобразные – Salmoniformes Шортандар тұқымдасы – Семейство Щуковые – Esocidae 6. Тұқытістітəрізділер отряды – Отряд Карпозубые – Cyprinodontiformes Гамбузилар тұқымдасы – Семейство Гамбузиевые – Poecilidae Жем өзенінде Албырттəрізділер отрядының бір ғана тұқымдасы, Алабұғатəрізділер отрядының екі тұқымдасы, Шаншар-балықтəрізділер отрядының бір тұқымдасы, Тұқытəрізділер отрядының бір тұқымдасы, Жайынтəрізділер отрядының бір тұқымдасы, Албырттəрізділер отрядының бір тұқымдасы, Тұқытістітəрізділер отрядының бір тұқымдасы кездеседі. Балықтардың уылдырық шашу кезеңі наурыз-сəуір айларында өтеді. Негізгі кəсіби маңызды болып саналатын балықтар түрлері: көксерке,сазан,мөңке , табан , торта . Тұқылар тұқымдасы балығы өте бағалы, зор кəсіпшілік маңызы бар балық. Оның еті дəмді жəне қоректік сапасы жағынан басқа көптеген балықтардан жоғары тұрады. Етінің майлылығы 4,1%, ақуызы -16,5 %. Ғылыми жетекшісі: Сырымбетов С.Т., аға оқытушы,магистр. жүктеу/скачать 2,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|