Филологические науки


greasy hair more  often than you need to wash  dry



Pdf көрінісі
бет147/160
Дата25.11.2023
өлшемі1,6 Mb.
#126523
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   160
Байланысты:
10-9-PB

greasy hair
more 
often than you need to wash 
dry 
hair.
Dry skin
Oily skin
This cream is good for 
dry skin
– 
that one would be better for 
oily 
skin

Smooth skin, 
surface, 
complexion
Rough skin, 
surface, 
complexion
Use this cream and the 
rough skin
on your hands will soon become 
smooth

Smooth water, 
sea
Choppy or rough 
water, sea
I hope the 
sea
will be 
smooth
today 
– I hate 
rough seas.
Smooth road, 
flight
Bumpy road, 
flight
The outward 
flight
was very 
bumpy

I hope the return 
flight
is 
smoother

Soft pillow, 
bed, ground
Hard or firm 
pillow, bed, 
ground
I’d much rather sleep with a 
firm 
pillow
than a very 
soft pillow

Tender meat
Tough meat
It’s deliciously 
tender meat
– how 
did you cook it? My steak is always 
tough

Sharp pencil, 
knife
Blunt pencil, 
knife
This 
pencil’s blunt
– I can’t work 
unless I have a good 
sharp pencil

Кесте 2 – “Ескі, көне” мағынасындағы сөз тіркестер
Ескі, көне мағынасында
Old friend
Көптен таныс адам
Old house
Ескірген үй
Ancient history
Ерте заманғы тарих
Ancient times
Бұрынғы кездер
Antique furniture
Ертедегі жиһаз
Antique jewellery
Көне зергерлік зат
Elderly person
Үлкен кісі
ISSN 2411-8745
Number 1 (2016), 259 - 265


ҚазХҚжӘТУ ХАБАРШЫСЫ
«ФИЛОЛОГИЯ ҒЫЛЫМДАРЫ» сериясы
263
Кесте 3 – “Жалғыз, бір” мағынасындағы сөз тіркестер
Жалғыз, бір мағыналарында
1
2
Single parent
Жалғыз басты ата­ана
Lonely place
Оңаша орын
Desperately lonely
Жападан жалғыз 
Travelling alone
Жеке саяхаттау
Solitary figure
Дара бейне 
Sole survivor
Жалғыз күрескер
Only child
Жалғыз бала
Unique occasion
Дара жағдай
Кесте 4 – “Тамақтану, сусын ішу” мағынасындағы сөз тіркестер
eating and drinking
Junk food
Пайдасыз тағам
Nourishing meals
Құнарлы тағам
Fresh produce
Таза –өнім
Ready meals
Дайын тамақ
Food additives
Тамақ қоспалары
Processed foods
Өңделген ас
Perishable foods
Тез бұзылатын ас
Light meal
Жеңіл шайнама
Substantial meal
Байыпты ас
Slap­up meal
Керемет ас
Gourmet meal
Жоғарғы сапалы ас
Home­cooked food
Үйдің асы
Quick snack
Шайнама
Refreshing drink
Сергіткіш сусын
Square meal
Тойымдыас
Healthy appetite
Жақсы тәбет
Hearty breakfast
Молтаңғы ас
Soft drink
Алкогольсіз сусын
ISSN 2411-8745
Number 1 (2016), 259 - 265


ИзвестИя КазУМОиМя
серия «ФИЛОЛОГИЧесКИе НАУКИ» 
264
Қазақ тіліндегі сөз тіркесі мен ағылшын тіліндегі коллокациялардың 
бір­біремен тіркесуі мен байланысуында да көптеген ұқсастықтар мен 
айырмашылықтар кездеседі. Мысалы,
1. Қазақ тілінде сөздердің септік, жіктік, тәуелдік жалғаулары 
арқылы байланысуы 
жалғау арқылы
байланысу деп аталады. 
Мысалы, 
достардың кеңесі, мектепке келу, ата-ананы 
құрметтеу, кітапта жазылған, апасынан сұрау, үлкендермен 
ақылдасу, біз дайындаламыз. 
Ал ағылшын тілінде сөз тіркестері 
септік жалғауларының орнына 
қабысу және предлогтар 
арқылы 
жасалады. Көп қолданылатын предлогтар: 
to, on, in, by, about. 
Мысалы: 
citizen of the UK, the date of birth, a letter to friend, the 
monument in the mountain, a carpet on the wall, book about love. 
2. Сөздер бір­бірімен 
орын тәртібі
арқылы байланысады. 
Мысалы, 
ашық мінез, жапырақты ағаш, өнегелі өмір, берілген 
тапсырма, жылы жаңбыр, биік мақсат, аталы сөз, кәсіби 
шеберлік,
т .б. Ағылшын тілінен мысал келтірер болсақ, 
great love, 
strong aversion, huge pleasure, clear preference, good progress. 
Жалпы қазақ тіліндегі сөздердің байланысуының бес түрі бар: 
1) қиысу (етістікті сөз тіркестері); 2) матасу; 3) меңгеру; 4) 
қабысу; 5) жанасу. 
Ал ағылшын тілінде сөздердің байланысуының 
4 түрі бар: 
government
(меңгеру): 
to rely on him, to be proud of her

agreement
(қиысу, матасу): 
that chair – those chairs, Jack is eating; 
Jack and Jenny are eating

adjoinment
(жанасу): 
to nod silently, to act 
cautiously

enclosure
(қабысу): 
a pretty face, your perfect man, one 
good essay 
[8]. 
Қорыта келе, ағылшын және қазақ тілдеріндегі сөз тіркестерінің 
зерттеу барысында көптеген ұқсастықтары анықталды. Сөз 
тіркестері немесе коллокациялар тек өзіндік лексикалық 
және синтаксистік тіркесімділік қабілеті бар сөздермен ғана 
байланысатындығы сөз тіркестерін топтастыру барысында белгілі 
болды. Сондай­ақ, сөз тіркестерінің қатысымдағы қолданысының 
маңызы ерекше, әрі тиімді екендігі бірқатар Отандық және шетел 
ғалымдарының тұжырымдары негізінде дәлелденді. Сондықтан, 
сөз тіркестерін қатысымда қолданудың рөлі орасан зор, себебі 
дұрыс құрылған сөз тіркесі тілге әсерлілік пен эмоционалдық 
беріп, тыңдаушының назарын аударуға, тіл тазалығын дамытуға өз 
септігін тигізері анық. 
ISSN 2411-8745
Number 1 (2016), 259 - 265


ҚазХҚжӘТУ ХАБАРШЫСЫ
«ФИЛОЛОГИЯ ҒЫЛЫМДАРЫ» сериясы
265
ӘДЕБИЕТ
[1] Ахманова О.С. Словарь лингвистических терминов. – Москва, 1966.
[2] Аханов К. Грамматика теориясының негіздері. – Алма­Ата, 1979.
[3] Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. – Алма­Ата, 1961.
[4] Оразов М

Қазақ тілінің семантикасы. – Алматы: Рауан, 1991. 
[5] Jackson H. Words and their Meaning. London and New York: Longman, 1995. 
[6] Johansson S. On the Role of Corpora in Linguistic Research // The European 
English Messenger. 1995. – № 4/2. 
[7] Longman Dictionary of Contemporary English. – Pearson Longman, 2014.
[8] Hussein, R.F. Collocations: The missing link in vocabulary acquisition amongst 
EFL learners. Papers and Studies in Contrastive Linguistics, 1990, № 3. 
ReFeRenceS 
[1] Akhmanova O.S. Slovar’ lingvisticheskikh terminov. Moskva, 1966 [in Russ.]. 
[2] Akhanov K. Grammatika teoriyasynyn negízderí. Alma­Ata, 1979 [in Kaz.].
[3] Balakayev M., Kordabayev T. Kazírgí kazak tílí. Alma­Ata, 1961 [in Kaz.].
[4] Orazov M. Kazak tílínín semantikasy. Almaty: Rauan, 1991 [in Kaz.].
[5] Jackson H. Words and their Meaning. London and New York: Longman, 1995. 
[6] Johansson S. On the Role of Corpora in Linguistic Research. 
The European 
English Messenger
, 1995, № 4/2. 
[7] Longman Dictionary of Contemporary English. Pearson Longman, 2014.
[8] Hussein R.F. Collocations: The missing link in vocabulary acquisition amongst 
EFL learners. 
Papers and Studies in Contrastive Linguistics,
1990, № 3.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   160




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет