Физикалық практикум



Pdf көрінісі
бет58/113
Дата12.04.2022
өлшемі3,87 Mb.
#30798
түріПрактикум
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   113
Байланысты:
annotation88215

    10.2.2.  Математикалық  маятник.  Ауырлық  күшінің  әсерінен  тербелмелі 
қозғалысқа  келетін  салмақсыз,  созылмайтын  жіпке  ілінген  материалдық  нүкте 


81 
 
математикалық маятник деп аталады. Нақты жағдайда  ұзын жіңішке жіпке ілінген кішкене 
ауыр 
түйіршікті 
(шарикті) 
математикалық 
маятник 
ретінде 
алуға 
болады. 
       
 
Математикалық маятниктің тербеліс теңдеуін энергияның сақталу заңынан алуға 
болады: 
               
                                                                           (10.9) 
Мұндағы  
           -маятниктің инерция моменті 
          m- маятниктің массасы 
          h- жүктің көтеру биіктігі 
Суреттен байқағанымыздай  
 
 
егер    кіші болса 
 
 
 
 
  (10.9)  - өрнектен 
 
Бұдан  
 
 
болса, онда 
 
Математикалық маятник үшін 

 түрінде болса : 
 
Берілген дифференциалдық теңдеудің шешімі : 
 


82 
 
Мұндағы 
  - Математикалық маятниктің циклдік жиілігі 
-ның максимал мәні 
      
 бастапқы фаза 
   Математикалық маятниктің тербеліс периодын (1.3) формула негізінде анықтаймыз : 
     
                                                                             (10.10) 
     Үлкен бұрыштар үшін 
 маятниктің тербеліс периоды былай анықталады : 
              
 .                                                         (10.11) 
      Маятниктің кішкене ауытқу бұрыштары үшін (10.10)- формулаға сәйкес, оның 
тербеліс периоды ұзындығы мен еркін түсу үдеуіне тәуелді. Сондықтан осы формуланы 
еркін түсу үдеуін табу үшін қолдануға болады. 
           
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   113




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет