Ңг Жоғары оқу орындарының Кауымдастыгы
жүктеу/скачать 23,02 Mb. Pdf көрінісі
|
| 62-cypem .
Polystoma integerrimum (Monogenoidea) (A): 1 - ауыз тесігі, 2 - жұтқыншақ, 3 - жыныс тесігі, 4 - қынап, 5 - аталық жол, 6 - жатын, 7 - сарыуыз жолы, 8 - сарыуыз без, 9 - ішек, 10 - бекіну дискісінің сорғыштары, 11 - бекіну дискісінің ілмешектері, 12 - аналық жол, 13 - аналық без; Diplozoon paradoxum (Monogenoidea) (Б): 1-ауыз тесігі, 2 - ауыз сорғышы, 3 - жұтқыншақ, 4 - ішек, 5 - сарыуызы, 6 - жыныс бездерінің жинағы, 7 - тіркелгіш қақпақтары дың желбезектерінде тіршілік етеді (62,Б-сурет). Паразит әуелде жалғыз тіршілік етсе, кейін екі құрт құрсақ жағындағы ұзын сорғыш- тарымен бір-бірінің арқа төмпешіктерін орап алып, жұптасып алады. Екі паразит осы қалпында өсіп, бүкіл өмір бойы жұптасып қалады. Жас Diplozoon баска особьпен кездессе ғана ары қарай дами алады. Олар біреуінің аналық жыныс жолдары екіншісінің аталық жыныс жолдарына ашылатындай болып, яғни екі жақты крест тәрізденіп жалғасады. Осының арқасында айқаспалы ұрықтану әдісі жүзеге асады. Моногенейлердің классификациясы олардың бекіну аппаратының құрылысына негізделген. Қазіргі уақытта Monogenoidea 9 отряд түзетін екі класс тармағына бөлінеді. 169 ОМЫРТҚАСЫЗДАР ЗООЛОГИЯСЫ ТӨМЕНГІ САТЫДАҒЫ МОНОГЕНЕЙЛЕР КЛАСС ТАРМАҒЫ -POLYONCHOINEA Бұл класс тармағына бекіну дискісінде жақсы дамыған, ілмешек- термен қаруланған, бір немесе көптеген сорғыштары бар моногеней өкілдері жатады. Личинкаларының көзі жақсы дамыған және бекіну дискісінде 14-16 кішкене шеткі ілмешектері бар. Класс тармағының өкілдері теңіз және тұщы су балықтарының паразиттері солардың ауруы мен өлімінің себепкерлері. Мысалы, Еділ /Волга/ өзенінің бекіре тұқымдас балықтарының желбезектерінде Nitzchia sturions тіршілік етеді. Қортпаны /қызыл балық/Аралға акклиматизация- лағанда /жерсіндіргенде/ кездейсоқ әкелінген моногенетикалық сорғыш Nitzchia sturions жергілікті бекіре тұқымдастардың арасында ауру туғызып, олардың күрт азаюына әкеп соқты. Тұщы су балықтарының желбезектерінде тіршілік ететін Dactylogyridae тұқымдасының көптеген өкілдері тәжірибелік маңызды орын алады. Мысалы, тұқы балықтардың жас особьтарының біреуінде әрқайсысы 1-3 мм-дей 500 ұсақ Dactylogyrus паразиті табылған. Олар иесінің эпителиімен немесе қанымен қоректене отырып, бұл балык- тар дың жаппай қырылуына әкеп соқты. Балықтардың қауіпті паразиттерінің бірінде тірі туу қасиеті бар. Бұларға Gyrodactylidae тұқымдасының өкілдері жатады. Олардың бекіну дискісі орталық ілмектердің жұбымен және 16 ұсақ шеткі ілмектерімен қаруланған. Polystomatidae тұқымдасының өкілдері - амфибиялар мен бауы- рымен жорғалаушылардың паразиттері. Кейбір паразиттер, мысалы, бақа көпезуі эндопаразитке айналған. Олар ірі денесімен, тарамдалған ішектерімен және көптеген аталық тұқым таратқыштарымен сипатталады. Бекіну дискісінің 6 бұлшықетті сорғышы болады. жүктеу/скачать 23,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|