Химия пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар


Галоген туындыларының маңызды өкілдері



бет201/271
Дата27.10.2022
өлшемі5,02 Mb.
#45726
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   271
Байланысты:
Ã. Ê. Èñêàêîâà 4 18. 09. 2013 æûë?û ¹1 áàñûëûì îðíûíà åíã³ç³ëãåí

Галоген туындыларының маңызды өкілдері


Хлорлы этил (хлорэтан) С2Н5Сl. Түссіз газ, суытқан кезде сұйыққа айналады, қайнау температурасы +13,10С. Суда нашар, бірақ органикалық еріткіштерде жақсы ериді.
Хлорлы этил - этил сұйығының негізгі құрамдас бөлігі болып табылатын тетраэтил қорғасынды алу үшін қолданылады. Этил сұйығы бензинге қосылатын антидетонациялық зат ретінде кеңінен пайдаланылады.
Тетраэтилқорғасынды алу реакциясының теңдеуі:

2Н5Сl + 4Na + Pb → Pb(C2H5)4 + 4NaCl



Хлорлы этил тез буланатындықтан медицинада жергілікті анестетик ретінде пайданылады.
Хлорлы метилен (метилен хлорид) СН2Сl2. Түссіз, хлороформ тәріздес иісі бар сұйықтық, қайнау температурасы 420С, жанбайды. Метилен хлориді өндірісте өте бағалы еріткіш болып табылады. Ол майды, каучукты, целлюлоза эфирлерін жақсы ерітеді. Сондай-ақ майлағыш майларын тазалау үшін қолданылады.
Хлороформ (үшхлорлы метан) СНСl3. Түссіз ауыр сұйықтық, өзіне тән иісі бар, қайнау температурасы 61,20С. Спиртте, эфирде жақсы ериді. Оттегі қатысында хлороформ ыдырап, фосген түзіледі.

СНСl3 + 1/2 O2 → COCl2 + HCl


фосген
Фосгеннің түзілуін болдырмау үшін, хлороформге 1% - тік сусыз этил спиртін қосады. Хлороформ каучукты, шайырларды жақсы ерітеді. Сондықтан органикалық еріткіш ретінде қолданылады. Сондай-ақ медицинада наркоз ретінде пайданылады.
Төртхлорлы метан (тетрахлор метан) ССl4. Түссіз сұйықтық, қайнау температурасы 76,50С. Шайырларды, битумды, каучук пен майларды жақсы ерітеді. Жанбайды, сондықтан арнайы өрт сөнгіштерді төртхлорлы метанмен толтырады. Өндірісте төртхлорлы метанды металл сурьма ұнтағының қатысында күкіртті көміртегі мен хлорды әрекеттестіру арқылы алады:
СS2 + 3Cl2 → CCl4 + S2Cl2




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   271




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет