Ылым тарихы мен философиясы



Pdf көрінісі
бет75/103
Дата07.01.2022
өлшемі1,74 Mb.
#17045
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   103
10.2  Теңдік, еркіндік 
            және әділеттік 
           тұрғыдағы құқық 
 
бөлудің аса маңызды қағидаттарының бірін географиялық қағидат деуге 
болады.  Осыған  орай  қазіргі  дүниеде  континенттік,  ағылшын-  саксон, 
мұсылмандық құқық жүйелері кезінен таралған; 
 
Мемлекет  пен  заңнан  жоғары  тұрған  қоғамның  өзін  -өзі 
ұйымдастыру  түрі  ретіндегі  мемлекеттің  әділетті  тәртібін  қорғайтын 
аманат (импераив); 
 
Заңдастырылған не заңдастырылмаған әлеуметтік реттеуіштер 
жиынтығы.  Қазақстанда  құқықпен  жазылған  заңның  арасындағы 
қиғаштық  Қазақстан  Республикасының  Конституциясы  арқылы 
шешіледі. 
Қазақстан 
Республикасында 
қолданылатын 
Құқық 
Заңдарының,  өзге  де  нормативтік  құқықтың  актілердің,  Республиканың 
халықаралық  шарттық  және  өзге  де  міндеттемелерінің,  сондай-ақ 
Республиканың  Конституциялық  кеңесінің  жайы  Жоғары  соты 
нормативтік қаулыларының нормалары болып табылады.  
 
Формалді  теңдік  тұрғысындағы  құқық 
осы  пәнді  игеруде  ерекше  орын 
алады.Әртүрлі  адамдарды  құқықтық 
теңестіру  негізі  және  өлшемі  құқық 
қабілеттілігі  мен  құқық  субъектілігі  бітімін  мойындау  әрі  растау 
түріндегі  қоғамдық  қатынастардағы  индивидтер  еркіндігі  болып 
табылады. 
   Құқық  тарихы-формалдық  (құқықтық)  теңдіктің  мазмұны,  көлемі, 
мөлшері  және  өлшемінің  дамудағы  тарихы,  осы  принцип  кез  келген 
құқық  жүйесіне,  жалпы  құқыққа  тән.  Адамдар  қатынасындағы  еркіндік 
пен құқықтың тарихи дамуының әртүрлі кезеңдеріне еркіндіктің өзіндік 
мөлшері және өзіндік өлшемі, өзіндік субъекттер ортасы  және еркіндік 
пен  құқық  қатынастары,  бір  сөзбен  айтқанда,  формалдық  (құқықтық) 
теңдік  принципінің  өзіндік  мазмұнына  тән.  Сөйтіп,  формалды  теңдік 
принципі  құқыққа  әрқашан  тән-тарихи  өзгерістегі  мазмұн  принципін 
негізге алады. 
   Жалпы  алғанда  формалдық  теңдік  принципінің  мазмұны,  көлемі, 
әрекет  өрісінің  тарихи  эволюциясы  құқыққа  тән  бола  тұрып,  өзге 
әлеуметтік реттеуліктерден (мораль, дін және т.б.) ерекшеленеді. Осыны 
ескере  отырып  былай  айтуға  болады:  құқық  дегеніміз  қоғамдық 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   103




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет