Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық терминологиясымен
жүктеу/скачать 2,63 Mb.
|
morfologiy (osteologiy kaz) 08112011 gotovji variant
- Бұл бет үшін навигация:
- Самай сүйегі
- Тастық сүйек
| IV. Бақылау сұрақтар:
1. Ми сауытының ішкі сагитальды тілімінде және бас сүйектің вентральды бетінде сынаша сүйекті табу. 2. Ми сауытының ішкі сагитальды тілімінде және бас сүйектің вентральды бетінде сынаша сүйектің элементтерің көрсету мен оқып-зерттеу. 3. Әртүрлі үй жануарлардың сынаша сүйектің ерекшеліктерін атау. № 7 САБАҚ Тақырыбы: Бас қаңқаның ми бөлімі. I. Сабақтың мақсаты: 1. Бас қаңқасында самай сүйектің құрылысын көрсету мен оқып-зерттеу. II. Материалмен қамтамасыздандыру. 1.Сагитальді тілінген бас қаңқасы мен ірі қара малдың бас қаңқасының ми сауыты вентральды жағынан. 2. Плакаттар мен бас қаңқасының атласы. III Сабақтың мазмұны мен оқудың маңыздылығы. IV Бақылау сұрақтары. Самай сүйегі - os temporale. Жүп самай сүйегі самай облысында орналасқан. Ол қабыршақтық пен тасьық сүйектен құралады. Самай сүйегінің қабыршағы - sguama temporalis сыртынан немесе латериальды бағытта бет өсіндісін - processus zygomaticus құрайды. Ол самай астынан самай шұңқырын - fossa temporalis ажыратады, сонымен қатар бет доғасын - arcus zygomaticus түзеді. Бет өсіндісінде буын төмпешегінен - trochlea articularis, буын шұңқырынан - fossa articularis және буын арты өсіндіден құрылған буын аппараты орналасқан. Самай жолы - meatus temporalis қабыршақ пен тастық сүйектің арасында орналасқан және құрамында самай тамырлары бар, ол буын арты өсіндіден самай шұңқырына дейін созылады. Тастық сүйек - os petrosum. Ол дабылдық, емізікше бөлімінен тұрады. Дабылдық бөлімі - pars tympanica вентральды бағытта бағытталған, өте жақсы дамыған, сүйек көпіршігі тығыздалған - bulla ossea, есту түтігінің - tuba auditiva көмегімен хабарлайтын дабылдық қуысы - cavut tуmpani жақсы орналасқан. Құлақ ұлуы үшін сыртқы есту жолы – meatus acusticus externus латеральды орналасқан. Олардың арасында, яғни тастық көбікше арасында тіл асты өсінді - processus hyoideus орналасады. Тіл асты өсіндіден ауызға қарама-қарсы қарай бет жүйкесі үшін бет каналының тесігі - canalis facialis орналасады. Бұлшық ет өсіндісі - processus muscularis тастық көбікшеде орналасады, ал есту түтігінің тесігі - foramen tubae auditivae тастық көбікшенің алдыңда жатыр. Емізікше бөлімі - pars mastoidea – нашар дамыған,өмірінің алғашқы кезінде сыртқы есту жолымен және самай сүйегінің қабыршағымен бірге тұтасып өседі. Тастық бөлімінің - pars petrosa іші құлақтың ішкі қуысындай. Тастық жота - crista petrosa әлсіз дамыған. Ішкі есту жолы - meatus acusticus internus есту жүйкесі үшін бет каналына өтетін түбінде бір-неше ұсақ тесіктері бар. Ұлу өзекшесінің су құбырының тесігі - apertura aguaeductus cochleae және ұлу өзекшесінің су құбырының кіреберіс тесігі - apertura аguaductus vestibuli – нашар дамыған. Ерекшеліктері: шошқаларда бет өсіндісі қомақты және қысқа келген, сыртқы есту жолы ұзын. Дабылдық жарғағы назальды-вентральды бағытта ұзартылған. Емізікше өсіндісі үлкен емес, буынды төмпешегі ершік тәрізді, тар. Самай каналы жоқ. Иттерде сыртқы ету жолы өте қысқа, дабыл жарғағы дөңгеленген, кең. Сыртқы есту жолынан емізікше өсіндісі дорсо-каудальды орналасқан. Ірі қара малда сыртқы жолы ұзын латеральды бағытта бағытталған. Онда тастық қынабымен қоршалған тіл асты өсіндісі бөлінеді. Жылқыларда тастық сүйек қабықшамен жасы келген кезінде бірге тұтасады, ал сыртқы есту жолы қысқа болып келеді, одан емізікше өсіндісі каудальды бағытта орналасқан. Жыртылған тесігі кең. Шошқаларда қабығы мен тастық сүйегі бірге тұтасып өскен, ал оның тастық бөлімі оңашаланған, самай жолы мен бұлшық ет өсіндісі жоқ. жүктеу/скачать 2,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|