Жылы Шығыстың ғұлама ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби (туғанына 1150 жыл) еңбектерінің Тәуелсіз Қазақстанда бағалануы


жылғы Конституцияның тарихи маңызы



бет244/354
Дата09.05.2022
өлшемі1,03 Mb.
#33698
1   ...   240   241   242   243   244   245   246   247   ...   354
Байланысты:
100 сұрақ

1993 жылғы Конституцияның тарихи маңызы:

Конституция тұтастай еліміздегі ұлтаралық жарасымдылықты сақтауға негізделген; Кеңестік және қазақстандық тәжірибеде тұңғыш рет адам құқығы мен бостандығының басымдылығы танылды; Қазақстан халқы дүниежүзілік қоғамдастың ажырамас бөлігі боп айқындалды;

Конституция 131 негізгі және 13 өтпелі баптан тұрады. Оның құрылымында кіріспе, «Конституциялық құрылыстың негіздері», мынадай төрт бөлім:



I. «Азамат, оның құқықтары мен міндеттері»,

II. «Қоғам мен оның құрылысының негіздері»,

III. «Мемлекет, оның органдары мен институттары»,

IV. «Конституцияны сақтау кепілдіктері», сондай-ақ «Өтпелі ережелер» бар.

  1. 1993 ж. ҚР Конституциясының негізгі мазмұнын ашып көрсетіңіз.

1993 жылғы Конституция Қазақ КСР-ның демократиялық өркениетті мемлекетке көшуінің қажет екендігін көрсетті. 1993 Конституция ұлттық-мемлекеттік тәуелсіздікті құрудың негізін қалап қана қойған жоқ, сонымен қатар мемлекеттік-басқару жүйесінің құрылымдық реформаларының бастауы болды.

1993 жылғы 28 қаңтарда Республика егемендігінің қалықтасуын заң жүзінде аяқтаған және шынайы конституционализмнің орнығуын жалғастырған Қазақстанның кеңестен кейінгі алғашқы конституциясы қабылданды. Соның негізінде республикада ұлттық қауіпсіздікті, азаматтық құқықтар мен бостандықтардың нақты кепілдіктерін, демократиялық қоғам мен құқықтық мемлекет құруды қамтамасыз етудің жаңа сапалы кезеңіне көшу басталды. 1993 жылғы конституция, бір партиялық саяси басқарудан, монополиялық экономикалық жүйеден, күш көрсету идеологиясынан бас тартып, Қазақстан қоғамы дамуының оң серпіні үшін өріс ашты. Әлеуметтік бағдарланған нарықтық экономикаға көшудің өтпелі кезеңінде негізгі заң Республиканы дүниежүзілік қоғамдастықтағы тәуелсіз мемлекет ретінде заңдастырды.

1993 жылғы конституция Қазақстан өзін қазіргі заманғы өркениеттің құрамдас бөлігі ретінде білдіреді, ол тату көршілік пен көптарапты әрі өзара тиімді ынтымақтастықты қалайды, жалпы адамзаттық құндылықтардың жолын ұстанады деп жария етті. Ескі және жаңа саяси құрылыстың өзіндік тұрғыда ымыраға келуінің, ғасырлар бойы құрылған батыс демократиясының үлгісін кеңестен кейінгі кеңістікте енгізуге тырысудың көрінісі болған 1993 жылғы Қазақстан Республикасының конституциясы әуелбастан-ақ қайшылыққа толы еді.

1993 жылғы 28 қаңтарда Жоғарғы Кеңес жариялы түрде дауыс беру арқылы түгелге жуық көпшілікпен егемен Қазақстанның тұңғыш Конституциясын қабылдады. (312 депутаттың Конституцияны жақтап дауыс бергені – 309, қалыс қалғаны – 1, қарсы – 2)

Контитуция – бул басты заң. Оны тагыда ата заңымыз депте атайды.

Осы конституция экономикалык жане саяси реформалык құрылымгның негізін қалап , жекеменшік институтының заңдылығын жариялады.

Алғашқы Конституцияның мәні мен маңызына келетін болсақ, бұл құжат Президенттің көрсеткен мақсаты бойынша төрт басты мәселеге жауап беруі және соған жағдай жасауы тиіс болатын. Оның біріншісі - мемлекеттік билікті басқарудың барлық жүйесін нығайту, екіншіден - экономикалық реформаны жүргізе отырып, елді сол кездегі терең дағдарыстан шығару, үшіншіден - жас мемлекеттің сыртқы саясатын қалыптастыру, төртіншіден - ішкі саяси тұрақтылықты қамтамасыз ететін заңдық негіздерді Ата заңда көрсету.

1993 жылғы Конституцияның тарихи маңызы:

Конституция тұтастай еліміздегі ұлтаралық жарасымдылықты сақтауға негізделген; Кеңестік және қазақстандық тәжірибеде тұңғыш рет адам құқығы мен бостандығының басымдылығы танылды; Қазақстан халқы дүниежүзілік қоғамдастың ажырамас бөлігі боп айқындалды;

Конституция 131 негізгі және 13 өтпелі баптан тұрады. Оның құрылымында кіріспе, «Конституциялық құрылыстың негіздері», мынадай төрт бөлім:

I. «Азамат, оның құқықтары мен міндеттері»,

II. «Қоғам мен оның құрылысының негіздері»,

III. «Мемлекет, оның органдары мен институттары»,

IV. «Конституцияны сақтау кепілдіктері», сондай-ақ «Өтпелі ережелер» бар.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   240   241   242   243   244   245   246   247   ...   354




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет