V С1 ДЕҢГЕЙІНДЕ БІЛІМ БЕРУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ

2. 
   Сөйлеу интенциялары
   

Ортадан жоғары деңгейдің стандартында көрсетілген сөйлеу актілері интенцияларын ескере отырып, жоғары деңгейде мына интенциялар қосымша беріледі.

Сұхбаттасушымен сөйлеу актісіне қатысып, ақпарат алмасуға бағытталған ниеттер (интенциялар):

• 
  коммуникацияға түсу (әлеуметтік-тұрмыстық, қоғамдық-әлеуметтік, қоғамдық-саяси, ресми-іскери және кәсіби, ғылыми-өндірістік, мәдени салаларға қатысты жағдаяттардың барлығында);
  
• 
  ақпарат алмасуға бағытталған ниет барысында сөйлеу әдебі формаларын кез келген жағдаятқа сәйкес қолданып, пікірін, эмоциясын білдіру және осы мақсатта қолданылатын сөздердің лингво-мәдени мазмұнын түсіну;
  
• 
  қатысым үдерісіне еркін түрде араласу және өз кәсібі мен мамандығына, лауазымы мен қызметіне байланысты лексикалық-грамматикалық бірліктерді (оның ішінде, әсіресе, өз мамандығына қатысты терминдерді, сондай-ақ, бейнелі сөз орамдарын) сұхбат барысында дұрыс қолдана білу.
  

Әлеуметтік-тұрмыстық, қоғамдық-әлеуметтік, қоғамдық-саяси, ресми-іскери және кәсіби, ғылыми-өндірістік, мәдени салаларға қатысты жағдаяттарда коммуникативтік актіге қатысатын барлық тарапқа өз пікірін еркін жеткізе алу, өз ойын логикалық түрде дәлелдеу, әртүрлі репликалар арқылы реакция жасау, қорыту және т.б. үшін реттеуші-ықпал етуші формаларын қолдана білу.

Бағалау-эмоциялық ниеттер (іс-қимыл, оқиға, зат, адамдарға көзқарасты, қатынасты) ұстанымды бағалау, сыни тұрғыдан қарау, пікір білдіру):

Әлеуметтік-тұрмыстық, қоғамдық-әлеуметтік, қоғамдық-саяси, ресми-іскери және кәсіби, ғылыми-өндірістік, мәдени салаларға қатысты жағдаяттарда коммуникативтік қарым-қатынастар үшін қажетті бағалау, (іс-қимылдың, оқиғаның немесе заттың артықшылығын/кемшілігін көрсету, жағымды/жағымсыз әрекетке баға беру; оқылған, тыңдалған, көрген ақпаратқа қызығушылық таныту; болжам жасау, оны растау немесе жоққа шығару; есту, оқу, көру арқылы алынған мәліметке баға беру, сараптау, сыни пікір білдіру).

Коммуникативтік-ақпараттық және ақпараттық-сипаттамалық ниеттер:

• 
  қоғам өмірі, кәсіби, ресми, саяси, қоғамдық-әлеуметтік, ғылыми-өндірістік, мәдени салалар бойынша орындалатын/орындалған іс-әрекет туралы нақты ақпарат беру және ақпарат алу;
  
• 
  қажетті білік-дағдылар (өзі білетін ақпараттар мен мәліметтер бойынша пікір алмасу, сыни көзқарас білдіру, қорытынды жасау, баяндау, мазмұнын айту, түсіндіру, дәлелдеу, толықтыру, түзетулер енгізу, ұсыныс жасау; оқиға мен кейіпкерге сипаттама және мінездеме беру; іс-әрекеттің орны мен мезгілін, себебін, мақсатын нақтылау; қалау, қажеттілік, ықтималдық және эмоциялық күй-қалыпты жеткізу формалары).
  

• 
  ресми/бейресми танысу кезінде;
  
• 
  амандасқанда, қоштасқанда;
  
• 
  алғыс айту, тілек білдіру, кешірім сұрау кезінде;
  
• 
  өтініш айтқанда;
  
• 
  кеңес беру, ұсыныс жасау кезінде;
  
• 
  келісу/келіспеу, қарсылық білдіру/бас тартуда;
  
• 
  ресми/бейресми шақыру және құттықтау кезінде;
  
• 
  сөзді/сұхбатты бастау/аяқтау кезінде;
  
• 
  таңдану/қуану, күдіктену, өкіну, сенім/сенімсіздік білдіру жағдайында;
  
• 
  өзіне назар аударту немесе айтылған тілекке реакция жасауда;
  
• 
  ресми-іскери коммуникативтік акт кезінде қолданылатын сөйлеу әдебі формулалары мен олардың лингвомәдени мазмұндағы нұсқалары.