Жойып, пайда келтіреді



бет24/37
Дата12.04.2023
өлшемі1,34 Mb.
#81899
түріСабақ
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   37
Тікен терілер типі.
Оқу тәрбиелік міндеттері: Тікен терілер мысал негізінде оқушыларды жануарлардың тегі жағынан алғанда өте ертедегі және құрылысы мен тіршілігі жағынан ерекше бір тобымен таныстыру.
Тікен терілердің жануалардың ьасқа топтарының бірінде де кездеспейтін мынандай ерекшеліктерін: ересек күйінде бес сәулелі симметриялы және личиника күйінде екі жақты симметриялы болуын, айқын білінетін мезодермалық, ізбесті склетін; дененің жақсы жетілген екінші-целомикалық қуысын, су-сосудты системасын анықтау. Тікен терілі жануарлар теңіз түбіндегі тіршілікке бейімделген. Олардың қорғаныштық бейімділігі-мықты сауытты және тікенектері болады немесе бейім келеді, не улы бездері болады.
Биолгиялық ұғымдар: Жалпы құрылысы күрделенбегенімен жануарларда жеке бейімділіктер пайда болатын эволюцияның негізгі бағытын көрсетіп, эволюция жайындағы ұғымды қалыптастыруды жалғастыра түсу.


Теңіз жұлдызы.
Сабақтың мақсаты: Теңіз жұлдызы мысалынан тікен терілердің құрылысындағы және тіршілігіндегі ерекшеліктерін анықтау.
Методтары: Баяндау, әңгіме.
Құрал-жабдықтар: Табиғи құралдар. Теңіз жұлдызының құрғақ және ылғал препараттары. Теңіз жұлдызының ішкі және сыртқы құрылыстарының қолдан жасалған таблицалары.
Үйге тапсырма беру: Оқулықтың теңіз жұлдызының дискісі мен тармағының жарып көрсеткен схемасын дәптерге салу.
Сабақтың барысы: Мұғалім өзінің тікен терілердің тіршілік ортасы жайындағы баяндауында бұл жануарлардың таралу аймағының тар екенін айтады. Осы күнгі терілердің түрінің санын /6000/ шамасы айтады.
Теңіз жұлдызының сыртқы құрылысына тоқталады.


Тікен терілердің әр түрлілігі.
Сабақтың мақсаты: Өтілген әр түрлі тікен терілерге негіздей отырып типтің өзіне тән белгілерін анықтау; тікен терілердің құрылысындағы және тіршілік ету тәсіліндегі ерекшеліктердің себептерін ашу.
Методтары: Баяндау, әңгіме.
Құрал-жабдықтар: Табиғи құралдар. Әр түрлі тікен терілердің құрғақ және ылғал препараттары.
Сабақтың барысы: Мұғалім осы күнгі тікен терілердің алуан түрлілігі жайында баяндай келе, әр сыныптың бейімділік ерекшеліктерін сипаттайды, оларды бір типке біріктіретін құрылыстарындағы ұқсаса белгілерге тоқталады.
Тікен терілер теңіз жануарлары, ересек күйінде бес сәулелі симметриялы, ал личинка күйінде екі жақты симметриялы болады, бұл оларлың екі жақты симметриялы жануарлардан шыққандығын көрсетеді, ізбесті ішкі скелеті бар, дене қуысы жақсы жетілген су-сосуд системасы болады. Мұғалім қазбадан табылған тікен терілер жайында баяндай отырып, осы күнгі теңіз лилиясын сәулелі симметриясы орнында қозғалмай отырып тіршілік етуге байланысты келіа шыққандағын айтады. Өте ертеде тікен терілер қозғалып жүріп тіршілік еткен де, екі жақты симметриялы болған. Тікен терілердің бір тобы теңіз түбінде қозғалмайтын тіршілікке көшкен. Сонымен байланысты оларда сәулелі симметриялы және қозғалмайтын жануарды жауыннан қорғайтын ізбесті склет пайда болған. Кейініректе тікен терілердің көпшілігі ата тегінің белгілерін сақтай отырып, қозғалып тіршілік етуге көшкен.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   37




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет