К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.2.2. ӚЗДІК ИНДУКЦИЯ. ИНДУКТИВТІЛІК
- L индуктивтігімен
| БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ
1.Электрмагниттік индукция заңының мәнісі қандай? Заңды тҧжырымдаңыз. 2.Индукцияның ЭҚК қандай шамаларына байланысты? 3.Индукцияланған ЭҚК бағытын қалай анықтайды? 4.Электрмагниттік индукция қҧбылысын техникада қайда пайдаланылады? 3.2.2. ӚЗДІК ИНДУКЦИЯ. ИНДУКТИВТІЛІК Ӛткізгіштегі, айналымдағы немесе индуктивтік шарғыдағы ток ӛзгергенде, осы токпен қҧрылатын магниттік ағын да ӛзгереді. Магниттік ағынның ӛзгеруі ӛткізгіште ЭҚК индукциялайды (айналымда, индуктивтік шарғыда). Оның әсері ӛрістің бҧрыңғы жағдайын қолдауға бағытталған. Мҧндай қҧбылыс ӛзіндік индукция деп аталады. Ӛзіндік индукцияның ЭҚК бағыты Ленц ережесі бойынша анықталады. Ӛзіндік индукцияның электрқозғаушы кҥші әрқашан оны туындатқан токтың ӛзгеруіне кедергі болатын бағытта болады. Демек, ӛткізгіштегі (индуктивтік шарғыда) ток ӛскенде оның ішінде индукцияланған ӛзіндік индукцияның ЭҚК бағыты токқа қарсы болады. Яғни, оның ӛсуіне кедергі болады (3.10.,а-сурет). Және керісінше, ӛткізгіштегі (индуктивтік шарғыда) ток азайғанда, ӛзіндік индукцияның ЭҚК пайда болады. Оның бағыты токтың бағытымен бірдей. Яғни, оның азаюуына кедергі болады (3.10.,б-сурет). Әртҥрлі ӛткізгіштердің (индуктивтік шарғылардың) ӛзіндік индукциясының ЭҚК индукциялау қабілеті L индуктивтігімен бағаланады. Индуктивтіктің бірлігі – генри (Гн). Аталмыш индуктивтілікке ток 1с ішінде 1А ӛзгеруімен 1 В тең ӛзіндік индукциясының ЭҚК пайда болатын ӛткізгіші ие: Формуладағы «-» таңбасы Ленц ережесін бейнелейді. 3.10.-сурет. Ӛзіндік индукциясының индуктивтік шарғыдағы ЭҚК бағыты. а – ток кӛбейгенде, б – ток азайғанда. Индуктивтілікті іс жҥзінде жиі генри мыңдық ҥлестерінде – миллигенри (мГн) және генри миллиондық ҥлестерінде – микрогенри (мкГн) ӛлшенеді. L Индуктивтілік мәні тізбектің элементтерінің қҧрастырылымына байланысты болады. Осылайша, айналым саны w. магнит ӛткізгіш ҧзындығы l , қимасы S және магниттік ӛтімділігі µ индуктивтік шарғысы ҥшін индуктивтілік: Егер шарғылар ӛздерінің ӛрістерімен бір біріне әсерін тигізбесе, онда индуктивтіліктері L 1 , L 2 , L 3 индуктивтік шарғыларды тізбекті жалғануымен жалпы индуктивтілік болады: Параллель жалғануымен: |