К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері

1.3. 
ПОТЕНЦИАЛ                                                                     .                                                                                      
Электр  ӛрісінің  әр  нҥктесін  сипаттайтын  негізгі  ӛлшемдер  потенциал  мен 
ӛріс кернеулігі болып табылады. Электр ӛрісіне электр зарядын енгізгенде осы 
ӛріс кҥшін еңсеру ҥшін айтарлықтай жҧмыс жасау керек болады.  
 
Электрлік  потенциал  —  бҧл  электр  ӛрісінің  аталған  нҥктесінде 
орналасқан,  электрлік  мӛлшерінің  бірлігін,  энергия  (потенциалды 
энергия) қорын анықтайтын  ӛлшем  
       
  Аталған ӛріс нҥктесінің потенциалы - электр ӛрісі оң заряд бірлігін 
аталған ӛріс нҥктесінен шексіз алшақтатылған нҥктеге орналастырған 
кезде  жҧмсайтын  жҧмысы. 
+q    зарядын  шексіз  алшақтатылған  нҥктеден  В  нҥктесіне  қайта 
орналастыру ҥшін, ішкі кҥш ӛрістің электрлік нҥктесін еңсеруге кететін,  А 
жҧмыс атқару керек 
В  нҥктесінің  Ғ  потенциалы  жҧмыс  пен  электр  ӛлшемінің  қатынасына 
тең: 
 
Электр  ӛрісінің  А  жҧмысы,Н,  жолға,  м,  кеткен  кҥш  туындысымен 
анықталады: 
Мҧндағы  F — кҥш, Н; S — жол, м. 
 
1.2 сурет. Электр ӛрісінің 
әр нҥктедегі  
потенциалдардың әр тҥрлілігі 
Оң  зарядты  электр  ӛрісінде  кез  келген 
нҥктенің  потенциалы  оң,  ал,  теріс  заряд  – 
ӛрісі – теріс.  
Электр 
ӛрісінде 
зарядтардың 
А 
нҥктесінен В нҥктесіне қозғалуы (1.2 сурет), 
сәйкесінше,   
A
  және 
 
B
 – ға тең, ӛріс кҥші 
орындайтын 
жҧмыс,зарядтың 
жол 
басындағы  және  соңындағы нҥктелеріндегі, 
А  және  В,  потенциалды  энергияның 
тҥрлілігіне  тең болады. Сӛйтіп, зарядтың А 
жҧмысы келесі формуламен ӛрнектеледі: 
  
 
 
  
 
 
A = FS,
 

 
 
БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ                                                                     ,                                                                 
1.Электр ӛрісінің әр нҥктесін сипаттайтын ӛлшемдер қандай? 
2. Электрлік потенциал дегеніміз не? 
3. Ӛрістің аталған нҥктесінің потенциалы дегеніміз не? 
 
ТӘЖІРИБЕЛІК ТАПСЫРМАЛАР                                                      ,                                                                         
1.Электр ӛрісінің А нҥктесіндегі потенциал 60 В, В нҥктесінде – 7В. q = 6 
Кл  заряды  А  нҥктесінен  В  нҥктесіне  жылжытылды.  Орындалған  жҧмысты 
есептеңіз. 
2. Электр ӛрісінің нҥктесіндегі потенциалды анықтаңыз, егер  q = 5 • 10
-7
 
Кл зарядын ӛріс нҥктесіне жылжытқанда, 0,05 Дж жҧмыс атқарылса.   

жүктеу/скачать 7,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: