К. М. Нагымжанова

Жеке тұлғаның имиджін құрудың мазмұнын, функциялары мен уәждемесін ашатын 
жұмыстардың тұтас циклін С.В. Яндарованы, сондай-ақ мұғалімнің имиджін 
қалыптастыру құрылымын, қабылдау ерекшеліктері мен технологиясын зерттеген М.М. 
Шкурконы атап өткен жөн. Біз өз зерттеуімізде ресейлік авторлар П.С. Гуревич, В. М. 
Шепель, Г. М Андреева, А. П. Жмыриков, П. Власова, Е. Б. Перелыгинаның еңбектеріне 
сүйендік. Шетелдік зерттеушілер М. Эйзенктің, Дж. Келли (имидж мәселесі); А. Адлер, К. 
Роджерс (қоғамдағы адамның табиғаты мен мінез-құлқын ашатын ұғымдар); М. Люшер, 
А. және т.б. диссертациялық зерттеулер мен ғылыми жарияланымдарда осы құбылыстың 
жеке аспектілері көрініс табады: Е. Б. Перелыгина имидждің әлеуметтік-психологиялық 
және акмеологиялық тұжырымдамасын интерсубективті өзара әрекеттесу феномені 
ретінде негіздейді (жеке имидж); В. В. Волкова, Н. А. Кадочников, А. В Скрипкина 
әлеуметтік-мәдени саладағы жоғары оқу орындарының имиджін қалыптастыру 
стратегиялары мен тетіктерін әзірлейді (корпоративтік имидж). Г. А. Бусыгина ЖОО 
оқытушысының кәсіби құзыреттілігінің әлеуметтік перцептивті компоненті ретіндегі жеке 
имиджді (жеке имидж) зерттейді; Л.Ю. Донская жоғары мектеп оқытушысының имиджін 
қалыптастырудың психологиялық шарттарын (кәсіби имидж) және т. б. зерттеген. 
Жоғарыда аталған жұмыстардың мәселелері құбылыстардың кең тізімін қамтиды-
ұйымның имиджі, жоғары мектеп мұғалімінің имиджі, саяси көшбасшының имиджі, 
кескіннің мазмұндық сипаттамаларын, олардың тетіктерін, жұмыс істеу заңдылықтарын, 
осы құбылысты оңтайландыру және басқару мүмкіндіктерін анықтауға және сипаттауға 
бағытталған ғылым имиджі. 
Қазіргі уақытта оң имиджді қалыптастыру саяси және іскерлік салаларда ғана емес, 
студенттік ортада да өзекті мәселеге айналуда. Студенттердің имиджін зерттеу болашақ 
маманға, қазіргі маманға қойылатын талаптар өскен кезде ерекше маңызды және өзекті 
болып табылады. Сонымен бірге студенттердің имиджі де өзгеріп отыратын үрдіс. 
Студенттердің жалпыланған бейнесінің әртүрлі аспектілері стереотиптер түрінде 
бұқаралық санада бекітілген, тек студенттердің санасында ғана емес, сонымен бірге оның 
қоғамдық қабылдауында да із қалдырады. Талапкерлерді тарту процесі, перспективалық 
жобаларды іске асыру және білім беру жүйесіндегі ЖОО-ның жалпы жағдайы көбінесе 
студенттің имиджіне өз әсерін тигізетіні анық.
Сонымен қатар, студенттердің имиджінің әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктерін 
зерттеу бойынша жүргізілген зерттеулердің маңыздылығы мен нәтижелілігіне қарамастан, 
бірқатар мәселелер жеткіліксіз зерттелуде. Ғылыми әлеуметтік-психологиялық 
әдебиеттерді талдау студенттердің имиджологиясының білімнің жаңа саласы ретінде 
жеткіліксіз дамығанын көрсетті. 
А. П. Федоркин мен Р. Ф. Ромашкина имиджді «оған саналы ғана емес, сонымен қатар 
әртүрлі әлеуметтік топтардың психикасының бейсаналық компоненттерінің әсерін, 
олардың мінез-құлқының мотивациясын, сондай-ақ бүгінде қалың бұқара талап ететін 
образдардың қалыптасуын көрсететін әлеуметтік-психологиялық құбылыс» ретінде 
сипаттайды (Бураканова, 2011: 68)[5].
Имидж – бұл әлеуметтік-психологиялық құбылыс ретінде адам бейнесінің әртүрлі 
қырларын қамтитын және сонымен бірге белгілі бір адамға тән имидждік (сыртқы-ішкі) 
өзіндік ерекшелігін көрсететін күрделі көп деңгейлі жүйе екені анық. Бірінші жағдайда, 
біз әлеуметтік қоғамда маңызды және белгілі бір имиджде көрінетін өркениет, ақыл-ой, 
әлеуметтік, кәсіби деңгейлердің қасиеттерінің жиынтығы туралы айтып отырмыз. 
Екіншіден, жеке имидж тұлғаның даралығын, оның бірегейлігін көрсетудің маңызды 
саласы түрінде пайда болады. Cтуденттердің имиджінің әлеуметтік-психологиялық 
ерекшеліктерін зерттеу бойынша жүргізілген зерттеулердің маңыздылығы мен 
нәтижелілігіне қарамастан, бірқатар мәселелер жеткіліксіз зерттелуде. Ғылыми 

әлеуметтік-психологиялық әдебиеттерді талдау студенттердің имиджологиясының 
білімнің жаңа саласы ретінде жеткіліксіз дамығанын көрсетті.
Осы мәселелерге сүйене отырып, университет студенттерінің имиджі мәселесінің 
теориялық өзектілігі, практикалық маңыздылығын зерттеу қалыптастыру жолдарын
қарастыруды мақсат еттік. 

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: