Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы



Pdf көрінісі
бет121/236
Дата22.12.2023
өлшемі1,76 Mb.
#143053
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   236
Байланысты:
Күдеринова Құралай монография Қазақ жазуының тарихы

Н.Ф.Яковлев:
«…
 
твердость гласных в этих примерах
всегда
 
сопровождается твердостью приведенных согласных и
мягкость гласных звуков – мягкостью согласных».
2)
А.Байтұрсынұлы:
«… сөз екі түрлі бір түрі жуан, екін-
ші түрі жіңішке. Жуан сөздің ішіндегі дыбыстардың бәрі жуан
болады, жіңішке сөздің ішіндегі дыбыстардың бәрі жіңішке бо-
лады. Жалғыз түрлі айтылатын дыбыстар екі түрлі сөздің бір ақ
түріне кіреді».
Н.Ф.Яковлев: 
«…
 
как гласные,
 
так и парно различаемые по
признаку твердости, мягкости согласные звуки в границах од-
наго и того же слова могут быть в языке этого типа или только
твердыми, или только мягкими, и наоборот, в пределах однаго и
того же слова не может быть одновременно и твердых, и
мягких как гласных, так и согласных, для которых существует в
языке парное различение по твердости – мягкости».
«Н.Ф.Яковлевтің бұл сөздері де» дейді М.Жүсіпұлы,
«А.Байтұрсынұлының ойын қаз қалпында сақтаған. Егер біз бұл
цитатаны қазақ тіліне сөзбе-сөз аударсақ, сол ой – сол ой болып
қалады, яғни мағыналық өзгерістер сезілмейді, бірақ
Н.Ф.Яковлевтің осы ойды жазғанында көп сөзділікке ұрынып кет-
кендігі айқын байқалады. Н.Ф.Яковлев еңбегінде математикалық
формулаға бөліп, ұсынған алфавит жасау принциптері (ғылыми
тұжырымдары) А.Байтұрсыновтың алфавит жасау принциптері-
нен (ғылыми тұжырымдарынан) айнымайды. Бар айырмашылығы
тек жазу (дәлелдеу) дағдысында: А.Байтұрсынов өзінің алфавит
жасау принциптерін, ойларын математикалық формулаларының
таңбаларымен белгілемесе де, математикалық дәлдікпен берген,
сондықтан ғылыми ізденістерінің қорытындылары көпшілікке
түсінікті, ұтымды шыққан. Н.Ф.Яковлев сол принциптерді,
ойларды математикалық формулалардың таңбаларын пайда-ланып
жасаған. Ал, әріп санының айырмашылығының себебі мынада:
А.Байтұрсынұлы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   236




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет