Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы
ҚАЗАҚ ЖАЗУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
жүктеу/скачать 1,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Күдеринова Құралай монография Қазақ жазуының тарихы
| 1. ҚАЗАҚ ЖАЗУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1-дәріс. Жазудың маңызы мен қызметі Жазу – адамдардың қашықтықта тұрып, қарым-қатынас жа- сауын қамтамасыз ету. Өйткенi жазу қоғамдық қажеттiлiктен туындады. Адамдар арасындағы күрделi қоғамдық қатынастың дамып жетiлуiн ауызша сөйлеу тiлi қанағаттандыра алмады. Сондықтан жазудың шығуы ең алдымен қарым-қатынастың маңызды бiр құралына деген қоғамдық мұқтаждыққа қарыздар. Ауызша сөйлеудiң екi кемшiлiгi болды: таралу кеңiстiгiнің шектеулiлігі және уақыт жағынан шектеулiлігі. Адамдардың қоғамдық-саяси, экономикалық және әлеуметтiк қатынасында жоғарыдағы олқылықтарды толтыру үшiн пайда болған жазудың миссиясы, бүгiнде қарап отырсақ, тереңде екен. Тiлдiң даму тарихы тұрғысынан келсек, тiл адам санасында- ғы ойды жарыққа шығарып, жазу ауызша айтылған ойды оп- тикалық құралдар арқылы визуалды дүниеге айналдырады. Сонда жазу тек қосалқы қызмет атқаратын құрал болып табыла-ды. Алдымен аса маңызды қатынас құралы болған – тiл ауызша түрде өмiр сүрдi. Талай жүз жылдықтар бойы басқа қатынастың түрiн iздемедi. Сөйтiп, ойды жарыққа шығарудың және айнала-сына қатынас жасаудың жалғыз түрi ауызша сөйлеу ғана бол-ды. Жазу ендi тiлдiң осы екi қызметiнiң көшiрме түрi ретiнде, қосалқы қызмет атқаруға келгендей. Оны сызба ретiнде былай нобайлауға болады: Тiлдiк сана ⇒ тiл ⇒ ауызша сөйлеу ⇓ жазу Үшінші мыңжылдықтағы жаңа технологиялар тасқыны, ғылыми-техникалық прогресс, ақпарат таратудағы жаңа көздер, қашықтық пен уақыт барьерін жеңетін жаңа техника түрлерін ойлап табудың жоғары деңгейінде келеді. Осымен байланыс-ты ауызша коммуникацияның жетілген технологиялы бүгінгі кезеңінде жазудың адамзат өркениеті үшін атқарар қызметін парықтаудың қажеттілігі бар. А.Байтұрсынұлы “ Біздің заман – жазу заманы: жазумен сөйлесу ауызбен сөйлесуден артық жүктеу/скачать 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|