Әдебиеттеориясы Психологиялық параллелизм – адамның көңіл күйін табиғат
құбылысымен салыстыра суреттеу. Әдебиеттегі бұл тәсіл адамның
психологиялық жағдайын бейнелі де дәл суреттеуге мүмкіндік береді.
«Қазақәдебитілініңсөздігі» Жо ға ры да бе ріл ген ұғым ға бай ла ныс ты шығармадан мы сал дар кел тір.
Міне,қызық! Шың ғыс Айт ма тов Жам был мал дә рі гер лік тех ни кум ында оқып жүр ген де төрт
тү лік мал мен бір ге есек жай лы да қосып оқы та ды. Бір де сту дент тер оқы ту шы мен
кө ше де ке ле жат қан да ұс та зы тұрған есек тің жа нын да кілт тоқ тап, осы жануар
ту ра лы Шыңғыстың білімін тексереді. Айт ма тов бө гел мес тен есек жайында сар тыл
да тып айт ып бе ре ді. Сөйт се, бұл есек тің ие сі ау ыл адам да ры бо лып шы ға ды. Осы
дан соң ауылда «Тө ре құл дың ба ла сы есек тің оқуын оқып жүр екен» де ген қауе сет
та рап ке теді.
