Лекция тақырыбы: Мектепке дейінгі кезеңдегі баланың психологиялық даму ерекшеліктері Лекцияның оқыту нәтижелері



Pdf көрінісі
бет2/3
Дата15.11.2023
өлшемі390,81 Kb.
#123981
түріЛекция
1   2   3
Байланысты:
TFWLDCCMWJQF31102023102827

Сангвинник.
Күшті қозғалғыш тепе-теңдік тип. Реакция туғызу қабілеті 
жоғары. Кейде әлсіз нәрсеге де, қатты мардымсыз бір нәрсеге де ашуланып 
қалады. Оның мимикасы, қимыл-қозғалысы белсенді. Өмір жағдайының өзге-
руіне тез бейімделгіш. Өзінің көңілі ауған іс-әрекетіне барлық ынтасымен 
кіріседі.
Іс-әрекеттің барлық ынтасымен кіріседі. Ол тәрбиеге тез үйренеді. 
Өзінің сезгіш ерік күші жақсы дамыған, өзін көпшілік ортады жақсы 
ұстайды. Жылдам қимылдайтын, тез сөйлейтін жаңаны тез қабылдағыш, 
зейінді айналасындағылармен тез тіл табысып кететін, көпшілік орта да өзін 
еркін көңілді ұстайтын тип. 
Холерик.
Бұл күшти тип. Кез-келген іске барлық күш жігерімен кіріседі. 
Белсенді, бірақ реакция туғызу қабілеті белсенділігіне қарағанда басымырақ. 
Сондықтан да бетімен кеткен, ұстамсыз, шыдамсыз, күйгелек, сангвинник 
сияқтытез икемділгіш емес. 
Флегматик.
Күшті тепе-теңдігі бір қалыпты тыныш тип. Эмоциялық 
қозуы бір қалыпты жайбарақат оның жарқырап қуаны да қайғыруы да қиын. 
Бүкіл топтағы балалар бір затқа қатты күліп жатса, ол өзінің сабырлы қалпын 
сақтап қала береді. Тіпті үлкен қолайсыздық пен сәтсіздікке жолықса да өзін 
байсалды ұстайды. Эмоциялық күйі бет бейнесінен байқалайды. 
Қимыл-қозғалысы, сөйлеген сөзі бірқалыпты қайрат-жігері күшті, жұ-
мысқа қабілеттілігімен ерекшеленеді. Реакция туғызғаннан белсенділігі ба-
сымырақ, шыдамды, өзін-өзі ұстай білуімен ерекшеленеді. Тапқырлығы, 
зеректігі жоғары, зейінін жылдам шоғырландыра алмайды. Икемсіз әрекеттің 
жаңа түріне үйрену жаңа ортаға бейімделіп кетуі қиын жүзеге асады. Тез тіл 
табысып кете алмайды. Өз пікірін сыртқа шығарып айтуға да қиналады. 
Мелонхолик.
Әлсіз тип, өте сезімталдығы жоғары, тез жараланғыш, 
оларды әлсіз тітіркендіргіштер мазалайды. Сондықтан да сәл ұсақ-түйектің 
барлығына қатты мұңаяды немесе ашуланады. Бұлар болмашы нәрсеге көзіне 
жас алып, жылай салады. Мимикасы, қимыл-қозғалысы мәнерсіз болады, 


сөйлегенде даусы естілмейді, жай жылайды, сирек күледі, бірақ оқыс қатты 
күледі. Белсенділігі төмен, сабақта қолын көтереді. Оның өзінде бір 
көтеріп,бір түсіріп, өзіне-өзі күмәнданып отырады. Қорқақ, жалтақ,ерік күші 
әлсіз табансыз жұмсақ, қабілетсіз, тез шаршайды. Зейіні ырықсыз тез 
ауытқып кетеді, психолгиялық шапшаңдығы баяу. 
Кейде ұстамсыз типтің бірнеше варианты болатынын ескеру керек. 
Өйткені қозу үдерісі шегіне жетіп, тежелуі әлсірейтін тип болуы мүмкін, 
немесе екі үдеріс те күшті, бірақ қощуы шамадын тыс келетін тип те 
ұшырайды. Сөйтіп уақыт өткен жай қайталап отыратын жаттығулар арқылы 
ұстамсыздықты кейіннен біршама түзетуге болатындығын дәлелдейтін 
ерекше фактілерді жиі кездестіреміз, яғни жаттықтыру арқылы невр 
жүйесінің әлсіз типін шынықтыруға болады. Баланың қолайлы тәжірибиенің 
нәтижесінде кез-келген қиындықты ойдағыдай жеңе алатындығы сөзсіз. 
Баланың жеке басының дамуы мен қалыптасуына тек жасының өсуі ғана 
емес, сонымен қатар темпераментінің де ықпалы бар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет