Лекциялар жинағы Физика 1 бөлімі бойынша 050704 мамандығының қазақ бөлімінде сырттай оқитын студенттерге арналған Өскемен 2009

жүктеу/скачать 460,62 Kb.

бет	58/58
Дата	22.09.2023
өлшемі	460,62 Kb.
	#109845
түрі	Лекция

1 ... 50 51 52 53 54 55 56 57 58

Электромагниттік толқындардың
Электромагниттік толқындардың фазалық жылдамдығы

Интегралды түрдегі Максвелл теңдеулерінің толық жүйесі:
 ^__B

_E_Bdl

L
  _

S

_tdS _;


^{ }_

D ^{ }

_Hdl

L
 ^j 

S 

^dS _;
t _

_DdS

S
 q  _dV

_{4. }BdS  0 _.
S

Электромагниттік толқындардың – кеңістікте шектелген жылдамдықпен таралатын айнымалы электромагниттік өрістің - бар болуы Максвелл теңдеулерінің салдары. Электромагниттік өрісті тудыратын зарядтар мен токтардан алыс жатқан біртекті және изотропты ортадағы айнымалы электромагниттік өрістің E және H кернеулік векторлары толқындық теңдеуге бағынады:




^1  ²E

^Ev ²t ^{2 ,}

^1  ²H




^Hv ²t ^{2 ,}

мұндағы

  ^{ 2}

x ²

_{ }2
y ²

_{ }2

z ²

Лаплас операторы, v - толқынның фазалық

жылдамдығы. Электромагниттік толқындардың фазалық жылдамдығы
мына өрнектің көмегімен анықталады

v  ¹
1 c


,

мұндағы ^с^{ 1}

электромагниттік толқынның вакуумдегі жылдамдығы.

Электромагниттік толқын көлденең: электр және магнит өрістерінің E және H кернеулік векторлары өзара перпендикуляр бола отырып толқынның таралу жылдамдығының v векторына перпендикуляр орналасқан жазықтықта жатады, және де ^E, ^Hжәне v векторлары оң бұрандалы жүйені құрайды.
Тәжірибе жүзінде алғаш рет электромагниттік толқындарды неміс физигі Г. Герц ашық тербелмелі контурдың көмегімен алды. Герц тәжірибелері электромагниттік толқындардың қозу және таралу заңдары Максвелл теңдеулерімен толық сипатталатынын көрсетті.
Электромагниттік толқын энергиясының көлемдік тығыздығы электр

және магнит өрістерінің болып табылады:

^эл
және ^_м
көлемдік тығыздықтарының қосындысы

  
   ¹ E ² ¹ H ²

^{эл м}₂⁰₂⁰.
Уақыттың кез келген мезеті үшін электр және магнит өрістерінің

тығыздықтары өзара тең, яғни

^_эл=^_м. Сондықтан

  2_эл
  E ²
 ₀₀
 EH _.

0
Энергияның ^тығыздығын толқынның ортадағы v таралу жылдамдығына көбейте отырып, энергия ағынының тығыздық модулін табуға болады:

S  v  EH
. ^E, ^Hжәне ^vвекторларының бағыттарын ескерсек,

электромагниттік энергия ағынының тығыздық векторын (Умов- Пойнтинг векторы) мына түрде жазуға болады
S  EH _.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Абдулаев Ж. Физика курсы. Алматы “Білім”, 1994
Трофимова Т.И. Физика курсы. – М.: Наука, 1979-1987
Яворский Б.М., Детлаф А.А. Физика курсы. – М.: Высшая школа, 1989 4 О. Ө. Мұсабеков, .Ш. Көшкімбаева. Тірек конспектілері

http://emirsaba.org

жүктеу/скачать 460,62 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 50 51 52 53 54 55 56 57 58