Лобзин с. А. Электр машиналар
жүктеу/скачать 8,41 Mb.
|
электр машиналары (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Рекуперативті тежеу.
| Кері қосумен тежеу. Кері қосумен тежеу шарттары қозғал- тқыштың айналу бағытын өзгерту шарттарына сәйкес келеді (кері бұру (3.5) бөлімді қараңыз). Терминологиялық айырмашылық, кері бұру қозғалтқыш тоқтағаннан кейін, ал тежеу айналу кезінде пайда болуымен қорытындыланады. Кері қосу тежеуді жүзеге асыру үшін қажет:
көзден қозғалтқыштың зәкіріне дейінгі сымдардың ұштарын ауыстыру; полярлықты өзгертпестен қоздыру орамасын көзге қосып қою. Қозғалтқышты кері қосумен тежеу режиміне ауыстырғанда, кер- неудің қуаты полярлықты өзгертеді, ал индукцияланған ЭҚК бағыты өзгермейді, себебі ол айналу бағытымен анықталады. Осы жағдай- ларда зәкір тогы (3.19) теңдеуге сәйкес тең болады. Минус белгісі ток бағытының өзгерісін білдіреді. Ток шамасы, іске қосу ток шамасынан айтарлықтай асады ((3.20) теңдеуді қа- раңыз), сондықтан қозғалтқышты ауыстыру сұлбасы қуат көзі по- 108лярлығының өзгеруімен бір мезгілде зәкір тізбегіне кедергісі бар кедергі шамамен 2 есеге дейін іске қосу реостатының кедергісін аса- тындай етіп жасалу тиіс (3.4 бөлімін қараңыз). Қозғалтқыш тоқтағаннан кейін оны қуат көзінен ажырату керек, әйтпесе айналу бағыты өзгереді (кері бұру). Кері қосумен тежеу - бұл ең тиімді, бірақ үнемді емес тежеу тәсілі, себебі қозғалтқыштың механикалық энергиясы мен қозғалтқышты іске қосу механизмнің төмендеуі қуат көзінің электр энергиясымен байланысты болады. Рекуперативті тежеу. Тұрақты ток қозғалтқышының айналу жиілігі (3.22) теңдеуімен анықталады, ал Iя зәкір тогы біліктегі жүк- темеге байланысты болады. Бос жүріс кезінде зәкір тогы аз болады, ал айналу жиілігі ең үлкен мәнге ие болады. Егер, қозғалтқыш білі- гіне айналу жиілігін одан әрі арттыратын сыртқы айналым иінкүшін қоссақ, онда зәкір тогы нөлге дейін төмендейді, содан кейін бағыт- ты кері бұрады. Бұл қозғалтқыштың генератор режиміне ауысқанын білдіреді: қозғалтқыш теңдеуінің орнына (3.18), генератордың тең- деуі (2.4) ағымдағы белгі өзгерген кезде дұрыс болады. Зәкір тогы нөлге тең болатын электр машинасының жұмыс тәртібі, қозғалтқыш пен генератордың режимдерінің арасында мін- сіз бос жүріс деп аталады. Бұл режимде зәкір айналу жиілігі болады: n U . 0 ce (3.29)
Генератор режимінде машинаның электрмагниттік иінкүші те- жейтін болады: рекуперативтік тежеу деп аталатын (ағылшын тілінен recuperative — күшін қалпына келтіретін) қозғалтқыштың кинетикалық энергиясы және оның жұмыс істейтін механизмі жылу түрінде таратылмайды, бірақ қуат көзіне қайта оралады. Рекуперативті тежеу электр тасымалдауда кеңінен қолданылады, атап айтқанда электр пойыздарында. Бұл тежеу әдісімен өндірілетін энергия басқа байланыс пойыздарына немесе жалпы энергия жүй- есіне байланыс желісі арқылы тасымалданады. Рекуперативті тежеу, сондай-ақ, түсіру кезінде жүк жылдамдығын азайту үшін, кран құрылғыларында қолданылады. Электр көліктерінде рекуперативті тежеу арқылы шығарылатын энергия аккумуляторларды қуат беру үшін пайдаланылады. жүктеу/скачать 8,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|